SKKN: Phân loại và phuơng pháp giải nhanh các bài toán pH trong các dung dịch axit – bazơ – muối và chuẩn độ axit – bazơ trên cơ sở máy tính cầm tay CASIO fx - 570 ES

Giúp học sinh nắm bắt được cách giải trong từng trường hợp và hiểu đươc tại sao trong dung dịch axit có ion OH- và trong dung dịch bazơ có ion H+. Kỹ năng sử dụng máy tính cầm tay trong qúa trình giải bài toán hóa tương đối tốt. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Phân loại và phuơng pháp giải nhanh các bài toán pH trong các dung dịch axit – bazơ – muối và chuẩn độ axit – bazơ trên cơ sở máy tính cầm tay CASIO fx - 570 ES”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Phân loại và phuơng pháp giải nhanh các bài toán pH trong các dung dịch axit – bazơ – muối và chuẩn độ axit – bazơ trên cơ sở máy tính cầm tay CASIO fx - 570 ES SỞ GIÁO DỤC-ĐÀO TẠO NINH THUẬN TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: PHÂN LOẠI VÀ PHUƠNG PHÁP GIẢI NHANH CÁC BÀI TOÁN pH TRONG CÁC DUNG DỊCH AXIT –BAZƠ – MUỐI VÀ CHUẨN ĐỘ AXIT –BAZƠ TRÊN CƠ SỞ MÁY TÍNH CẦM TAY FX-570ES Người viết : NGUYỄN VĂN HỒNG Giảng dạy môn : HÓA HỌC Tp. Phan Rang – Tháp chàm, tháng 4 năm 2010 PHÂN LOẠI VÀ PHUƠNG PHÁP GIẢI NHANH CÁC BÀI TOÁN pH TRONG CÁC DUNG DỊCH AXIT – BAZƠ – MUỐI VÀ CHUẨN ĐỘ AXIT – BAZƠ TRÊN CƠ SỞ MÁY TÍNH CẦM TAY CASIO fx - 570 ESI. ĐẶT VẤN ĐỀ : Trắc nghiệm khách quan là hình thức thi, hiện đang thực hiện đối với hầuhết môn học trong các kỳ kiểm tra, kỳ thi TNTHPT và tuyển sinh ĐH – CĐ củaBộ GD&ĐT. Trong đề thi trắc nghiệm bao gồm nhiều câu hỏi, với thời gian làm bàimỗi câu khoảng 1,5 phút đến 2 phút. Với thời gian ngắn như vậy, việc giải quyếtđược câu hỏi đặt ra, đặc biệt đối với các câu hỏi và bài toán trắc nghiệm, khôngphải là vấn đề đơn giản. Trong qúa trình dạy học và đổi mới phương pháp dạy và học luôn luônđặt giáo viên trước tình huống : Làm thế nào để có thể truyền thụ kiến thức chohọc sinh một cách thấu đáo dễ hiểu, có hệ thống nhất và giải nhanh các dạng bàitập trắc nghiệm. Trong qúa trình giảng dạy các dạng bài toán tính pH trong các dung dịchaxit – bazơ – muối khi biết nồng độ, hoặc từ pH của dung dịch tính lại nồng độmol/l của dung dịch axit – bazơ – muối trong chương trình lớp 11 và bài toánchuẩn độ axit – bazơ trong chương trình lớp 12 của phổ thông và chương trìnhdạy bồi dưỡng học sinh giỏi. Qua các năm dạy học ở phần này tôi nhận thấy đạiđa số học sinh khi giải bài toán còn thiếu lý luận, kỷ năng tính toán và phân tínhbài còn yếu. Chưa tận dụng tối đa máy tính cầm tay. Với những nhận xét đó tôi nêu phương pháp giải và hướng giải nhanhtừng dạng toán tính pH trong dung dịch trên cơ sở sử dụng máy tính CASIO,nhằm giúp Qua thực tế giảng dạy ở nhiều lớp và các năm gần đây tôi áp dụng phânloại và đưa ra phương pháp giải. Từ đó tôi rút ra được một số kinh nghiệm nhưsau :II. QUÁ TRÌNH THƯC HIỆN : Trong qúa trình thực hiện tôi tự rút ra một số kinh nghiệm như sau: A. Phương pháp giải phương trình tương đương trên máy tínhCASIO fx-570ES Ví dụ : 2 = - log ( 2X + 0,002 ) Þ X=0,004 LINE 2 ALPH CAL - log 2 ALPH ) + 0,002 ) SHIFT SOLVE Trên màng hình máy tính xuất hiện : Solve for X. = Bấm tiếp một giá trị bất kỳ (một số bất kỳ), rối bấm phím , chờvài giây máy cho ra kết quả X = 4´10-3 B. Cơ sở lý thuyết : 1. pH trong dung dịch và giới hạn: - 2 < pH < 16 ở 250C Môi trường [H+] pH [OH-] pOH dung dịch (mol/l) dung dịch (mol/l) dung dịch Axit > 10-7 7 Trung tính = 10-7 =7 = 10-7 =7 Bazơ < 10-7 >7 > 10-7 Ví dụ : ¾¾ ® CH3COOH ¬¾ CH3COO- + H+ ¾ K CH3COOH = 1,8.10-5 10-14 10-14 K CH COO- = = -5 = 5,56.10-10 3 K CH3COOH 1,8.10 C. Phương pháp giải bài toán pH dung dịch : 1. Kinh nghiệm 1 : Tính pH của dung dịch axit – bazơ với [H+]axit hoặc [OH-]bazơ >> 10-7(mol/l) * Phương pháp tính pH của dung dịch : Nếu bỏ qua sự điện ly của nước (với nồng độ mol/l của H+ của axit hoặcOH- của bazơ >> 10-7 mol/l) cũng như tương tác giữa các ion trong dung dịch.Có thể tính pH của một số axit, bazơ hay từ pH dung dịch tính nồng độ axit,bazơ theo sơ đồ như sau. Nếu chưa dạy tính pH theo sơ đồ sau nhiều học sinh không tính được pHcủa dung dịch và ngược lại từ pH tính lại nồng độ dung dịch. Sơ đồ tính pH dung dịch axit – bazơ và ngược lại p.t ñieän ly (+ K A (2) + [HnA] hoaë c a) [H ] pH (1) (4) p.t điện ly (+ KB (3) [B(OH) m ] hoặc a) [OH ] pOH 1) Tính pH các dung dịch axit – bazơ mạnh và từ pH của dung dịchtìm nồng độ của axit – bazơ : a) pH « nồng độ dung dịch axit : Dung dịch hỗn hợp axit (HxA C1M, HyA’ C2M,….) pH = - log (xC1 + yC2 + …..) * chú ý : Nếu dung dịch chỉ có 1 axit mạnh, coi nồng độ các axit còn lại bằng 0Ví dụ 1 : Dung dịch axit H2SO4 0,005M có pH là :A. 2,3 B. 2 C. 2,6 D. 1 Giải : Áp dụng công thức : pH = - log (2x0,005) = 2 Đáp án : BVí dụ 2 : Dung dịch X gồm : H2SO4 0,005M và HNO3 0,02M có pH là :A. 1,8 B. 2 C. 1,52 D. 4 Giải : Áp dụng công thức : pH = - log (2x0,005 + 0,02) = 1,52 Đáp án : CVí dụ 3 : Trộn 150 ml dung dịch HCl 0,02M với 50 ml dung dịch H2S ...