Bài giảng Nội cơ sở 1 - Bài 12: Báng

Bài giảng này giúp người học có thể: Mô tả được cách khám lâm sàng để phát hiện bang, trình bày được các đặc điểm cận lâm sàng của bang, kể được các nguyên nhân thường gặp của báng.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nội cơ sở 1 - Bài 12: Báng Báng BÁNGMụctiêuhọctập1. Môtảđượccáchkhámlâmsàngđểpháthiệnbáng.2. Trìnhbàyđượccácđặcđiểmcậnlâmsàngcủabáng.3. Kểđượccácnguyênnhânthườnggặpcủabáng.MỞĐẦU Thuậtngữbánghaycổtrướngnhằmđểchỉmộttìnhtrạngtíchtụdịchbệnh lýtrongkhoangphúcmạc.Bìnhthườngnhữngngườiđànôngkhỏemạnhkhôngcó hoặccórấtítdịch,cònởphụnữcóthểcókhoảng20mltùythuộcvàochukỳkinh nguyệt. Nhữngnguyênnhângâybángcóthể chialàm2nhómsinhlýbệnhchính: bángliênquanvớiphúcmạcbìnhthườngvàbángliênquanvớiphúcmạcbệnhlý.Nguyênnhânthườnggặpnhấtlàtăngápcửadoxơgan.Trongcáctrườnghợpbáng khôngdotăngápcửa,nguyênnhânthườnggặpnhấtlàlaomàngbụng,ungthư, viêmphúcmạc.CÁCHKHÁM1.Hỏibệnh Đầybụng,đaubụng,rốiloạntiêuhóa,nôn,khóthở Tốcđộhìnhthànhdịch Toànthân:sốt,suykiệt,chánăn Tiềnsửviêmgan,truyềnmáu,nghiệnrượu,nghiệnmatúy,laophổi2.Khámthựcthể2.1.Bángtựdo Nhìn:bụngcăng,rốnlồi,tuầnhoànbànghệ Sờ :tìmcảmgiácđau,căngtức,tìnhtrạngthànhbụng;khámgan,lách,mảng thượngvị,uổbụng;làmcácdấusóngvỗvàdấuchạmđá. Gõ:gõtheohìnhnanhoatừ rốnravàthayđổitư thế để pháthiệndiệnđục vùngthấp,thườngchỉpháthiệnđượcmộtlượngdịchtrên1000ml. Nghe:âmruột,gan Gõkếthợpnghe:dấuhiệu“hồbáng”. Khámtoànthân:phùtoàn,sốt,nhiễmkhuẩn,dấuhiệugợiýnguyênnhânnhư tăngápcửa,suytimphải,suythận,suydưỡng,uổbụng.2.2.Bángkhutrú Báng Sờ:vùngcăng(dịch)vàvùngcứng(dínhphúcmạc) Gõ:vùngđụcvàtrongxenkẽ(bàncờDame) Chọcdòvùngđụccódịch.3.Chẩnđoánphânbiệt Cầnphânbiệtvớicầubàngquang,thailớn,ubuồngtrứng.III.CẬNLÂMSÀNG1.Chọcdòmàngbụng Rấtcầnthiếtđểchẩnđoán,nhấtlàđốivớibángxuấthiệnlầnđầu.Thườnglấytừ2050mlđểchẩnđoán.Ngoàiracòncóthểchọctháobángtrongtrườnghợpbángquácănggâykhóthở.1.1.Quansátdịchbáng Dịchmờhoặcdịchđụcgợiýnhiễmtrùng.Dịchmáuthườngdochấnthườnghoặc ungthư, dịch đục như sữa thườnggặpdobángdưỡngchấpdonồng độtriglyceridetăng.1.2.Cácxétnghiệmthườngqui1.2.1.Đếmtếbào Đếmbạchcầulàquantrọngnhất.Dịchbángbìnhthườngcódưới250bạchcầu/mm3.Bạchcầutăngtrongcácbệnhviêmnhiễmphúcmạc,bạchcầutrungtính tăngcaotrongviêmphúcmạcnhiễmkhuẩnnguyênpháthoặcthứ phát.Bạchcầu lymphochiếmưuthếgặptronglaomàngbụnghoặcungthưmàngbụng.1.2.2.Albuminvàproteintoànphần Độ chênhalbuminhuyếtthanhdịchbáng(SAAG)làxétnghiệmđơnđộctốtnhấtđểphânbiệtbángdotăngápcửavàbángkhôngdotăngápcửa.Độchênhnàyliênquantrựctiếpđếnáplựctĩnhmạchcửa:SAAGtrên1,1g/dlgợiýtăngápcửa,trongkhiSAAGdưới1,1g/dlthườngchứngtỏ nguyênnhânkhôngphảităngápcửa.SAAGcóđộchínhxáclênđến95%trongphânloạibáng.Tuynhiêncầnlưuýcókhoảng4%bệnhnhânbánghỗnhợp,tứclàtăngápcửaphốihợpvớimộtnguyênnhânkhácnhưlaohoặcungthư. Nồngđộ proteintoànphầndịchbángcũngđemlạimộtsố thôngtingiúpchẩnđoánnguyênnhân.ChẳnghạnmộtSAAGcaokèmproteintoànphầncaotrong dịchbáng(trên25g/l)gợiýtìnhtrạng ứ máu ở gandobệnhtimhoặchộichứng BuddChiari.Tuynhiênmộtsự tăngproteintoànphầntrongdịchbángcũngcóthểgặpở20%cácbệnhnhânxơgankhôngbiếnchứng.Khoảng2/3bệnhnhânungthưcónồngđộproteintoànphầntrên25g/l.1.2.3.NhuộmGramvàcấy Kỹ thuậttối ưunhấtlàlấy510mldịchbángchovàochaicấycóủ máuởngaytạigiườngbệnhnhân,cóthể làmtăngđộ nhạycảmlênđến85% ở những Bángbệnhnhâncótăngbạchcầutrungtínhtrongdịchbángsovới50%củaphươngpháp đĩathạchcổđiển.1.2.4.Cácxétnghiệmkhác Chỉlàmtùytheotìnhhuốnglâmsàngđặcbiệt. GlucosevàLDHcóthểgiúpphânbiệtviêmphúcmạcnhiễmkhuẩntiênpháthay thứphát. Glucosethườnggiảmtronglaomàngbụng Amylasetănggợiýbángdotụyhoặcthủngốngtiêuhóa. Nồngđộ bilirubindịchbángcaohơnnồngđộ huyếtthanhgợiýthủngđường mật. Creatinintăngcaogợiýdònướctiểutừbàngquanghoặcniệuquản. Tìmtếbàolạtrongtrườnghợpnghiungthưphúcmạchoặccủacáctạngtrong ổbụng.2.Thămdòhìnhảnh2.1.Siêuâm Giúp chẩn đoán sự hiện diện của báng, hướng dẫn chọc hút báng trongtrườnghợpsốlượngít.Ngoàiracòngiúpđemlạicácthôngtinvềbệnhnguyênnhưhộichứngtăngápcửa,thươngtổngan,hạch,tụy,mạctreo,buồngtrứng2.2.Soiổbụng Làmộtxétnghiệmquantrọng ở nhữngbệnhnhânbángkhôngdotăngáp cửa.Chophépquansáttrựctiếpvàsinhthiếtphúcmạc,ganvàmộtsố hạch ổbụng.3.Phânbiệtdịchthấmvàdịchtiết Tiêuchuẩn Dịchthấm DịchtiếtProtein 30g/lProteinbáng/Proteinmáu 1/2Rivalta Âmtính DươngtínhTếbào 500/mm3.IV. NGUYÊNNHÂN1.Dịchthấm Xơganmấtbù Suytimphảivàsuytimtoànthể Suydinhdưỡng Báng Hộichứngthậnhư,viêmcầuthận2.Dịchtiết Laomàngbụng:dựavàotriệuchứngtoànthân,hoàncảnhxuấthiện,tínhchất bángvàcậnlâmsà ...