Các mô hình thương mại quốc tế và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong thời đại công nghệ 4.0

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử trên thế giới, "Cách mạng công nghệ 4.0" bùng nổ đẩy mạnh việc phát triển kinh tế qua Internet, gắn liền mọi khoảng cách. Bài viết nghiên cứu các mô hình thương mại điện tử và đưa ra bài học cho nền kinh tế Việt Nam vững bước phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các mô hình thương mại quốc tế và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong thời đại công nghệ 4.0 Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 CÁC MÔ HÌNH THƢƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM TRONG THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ 4.0 International trade models and lessons for Vietnam in the technology revolution 4.0 ThS. Vũ Thúy An Khoa kinh tế & QTKD, Trường Đại học Hải Phòng. TÓM TẮT Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thƣơng mại điện tử trên thế giới, ―Cách mạng công nghệ 4.0‖ bùng nổ đẩy mạnh việc phát triển kinh tế qua Internet, gắn liền mọi khoảng cách. Tại Việt Nam, thƣơng mại điện tử cũng đang phát triển nhanh chóng cùng với nhiều mô hình. Vì lẽ đó, việc phát triển các mô hình thƣơng mại điện tử hiện nay đã trở thành chìa khóa để ngành kinh tế Việt Nam đứng vững trên và vƣơn ra tầm thế giới. Bài viết nghiên cứu các mô hình thƣơng mại điện tử và đƣa ra bài học cho nền kinh tế Việt Nam vững bƣớc phát triển. Từ khóa: Thƣơng mại điện tử, các mô hình, kinh tế, điện tử, Việt Nam SUMMARY Along with the strong development of e-commerce in the world, the 'Technology Revolution 4.0' boomed to promote economic development through the Internet, connecting all distances. In Vietnam, 695 International science conference “International trade - Policies and practices in vietnam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 e-commerce is also developing rapidly along with many models. Therefore, the development of current e-commerce models has become the key for Vietnam's economic industry to stand on the world stage. The paper studies e-commerce models and provides lessons for Vietnam's economy to develop steadily. Keywords: E-commerce, models, economics, electronics, Vietnam 1. MỞ ĐẦU Thời đại “Cách mạng công nghiệp 4.0” - 'Industrie 4.0' kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học, hứa hẹn cơ hội thay đổi bộ mặt cho các ngành kinh tế. Trong thế kỷ 20, việc ứng dụng công nghê thông tin vào trong các hoạt động trong đời sống đặc biệt là ứng dụng trong phát triển kinh tế. Internet giúp biên giới địa lý giữa các quốc gia đƣợc xóa bỏ, gắn kết các thị trƣờng của các quốc gia trên thế giới lại với nhau thành một thị trƣờng chung. Thƣơng mại điện tử (TMĐT) là giao dịch mua bán dựa trên nền tảng www (world wide web) thông qua các thiết bị điện tử có kết nối inter- net. Thƣơng mại điện tử giúp các doanh nghiệp : tăng hiệu suất, nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Hơn thế nữa, thƣơng mại điện tử còn đem lại cho ngƣời tiêu dùng nhiều sự chọn lựa, tiết kiệm đƣợc thời gian, chi phí mua hàng. Tính tới năm 2019, thƣơng mại điện tử đã có gần 25 năm hình thành và phát triển. Thƣơng mại điện tử khởi đầu từ nƣớc Mỹ nhƣng đến nay đã lan rộng ra toàn cầu Thƣơng mại điện tử ra đời đã làm thay đổi rất nhiều các mô hình thƣơng mại Theo Tổ chức Thƣơng mại thế giới (WTO), ―TMĐT bao gồm việc sản xuất, quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm đƣợc mua bán và thanh toán trên mạng Internet, nhƣng đƣợc giao nhận một cách hữu hình, cả các sản phẩm giao nhận cũng nhƣ những thông tin số 696 Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 hoá thông qua mạng Internet‖. Chính vì vậy việc nghiên cứu về các mô hình thƣơng mại điện tử là cần thiết để đúc kết cho nền kinh tế Việt Nam những bài học sâu sắc, từ đó ứng dụng vào thực tiễn giúp phát huy tối đa khả năng và đẩy mạnh kinh tế vững vàng. 2. NỘI DUNG 2.1. Các hình thức thƣơng mại điện tử Cùng với sự phát triển không ngừng của Internet các thiết bị số nhƣ máy tính xách tay, máy tính bảng, điện thoại di động thông minh, ngày càng nhiều sự thay đổi cũng đồng thời xảy ra với hoạt động thƣơng mại qua các phƣơng tiện điện tử, kết nối với nhau trong mạng toàn cầu In- ternet, Ví dụ nhƣ việc xuất hiện doanh nghiệp ―số‖ , chữ ký số, tiền số ….., thực hiện và tạo điều kiện để ngƣời tiêu dùng, các doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng cùng thực hiện tìm hiểu thông tin, các giao dịch trao đổi, mua, bán các sản phẩm ―số‖ và các hình thức kinh doanh trực tuyến mới, chƣa có trong các văn bản quy phạm pháp luật, v.v… Tình trạng TMĐT ở Việt Nam,giới trẻ dễ thích nghi với ứng dụng công nghệ thông tin, lƣợng ngƣời dùng các thiết bị thông minh ngày càng nhiều Các sàn TMĐT tên tuổi nhƣ Lotte, Yes24…hình thành và phát triển song hành với các website TMĐT. Hình thức kinh doanh qua mạng xã hội tăng nhanh, các dịch vụ phụ trợ nhƣ giao hàng, ship cod… Tuy nhiên vẫn tồn tại những hạn chế rất lớn nhƣ chất lƣợng sản phẩm, dịch vụ còn thấp; thanh toán trực tuyến chƣa đủ tiện ích ; đặc biêt bảo mật chƣa cao. 2.1.1. Mô hình B2B B2B (Business to Business): đƣợc hiểu là mối quan hệ mua bán giữa các doanh nghiệp với nhau. Mô hình này chiếm tới trên 80% doanh số TMĐT trên toàn cầu. Bởi những lợi ích của nó nhƣ giảm chi phí về việc 697 International science conference “International trade - Policies and practices in vietnam”, ISBN: 978 – 604 – 67 – 1403 – 3 nghiên cứu thị trƣờng, marketing hiệu quả, độ nhận diện cao, tăng cơ hội hợp tác giữa nhiều doanh nghiệp với nhau, tạo ra một thị trƣờng đa dạng mặt hàng. Tất cả các hoạt động chào hàng, tìm kiếm bạn hàng, đặt hàng, ký kết hợp đồng, thanh toán qua hệ thống mà không cần phải gặp gỡ trực tiếp, không cần quan tâm đến khoảng cách địa lý, hay vùng miền. Trong kinh doanh quốc tế mô hình này là giải pháp tối ƣu cho các hoạt động kinh doanh. Có 4 mô hình B2B thường gặp là:  Mô hình B2B cho bên mua  Mô hình B2B cho bên bán  Mô hình B2B cho trung gian  Loại hình th ...