Các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn các doanh nghiệp được niêm yết trên sàn HOSE

Nội dung bài viết sẽ bao gồm giới thiệu chung, lý thuyết về cấu trúc vốn, phương pháp nghiên cứu, kết quả nghiên cứu và các khuyến nghị để hỗ trợ DN trong việc cải thiện cấu trúc vốn, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn các doanh nghiệp được niêm yết trên sàn HOSE 9. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỚNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CÁC DOANHNGHIỆP ĐƯỢC NIÊM YẾT TRÊN SÀN HOSE FACTORS AFFECTING THE CAPITAL STRUCTURE OF COMPANIESLISTED ON THE HOSE TS. Trần Thế Nữ* Nguyễn Thùy Dương* Tóm tắt Chất lượng cấu trúc vốn của doanh nghiệp (DN) có vai trò quan trọng trong quản lýtài chính và hoạt động kinh doanh. Vì thế, việc tối ưu hóa cấu trúc vốn giúp DN nâng caohiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốncủa DN, tuy nhiên nghiên cứu này tập trung vào 06 yếu tố bên trong DN, bao gồm: Quy môDN (SIZE), Tài sản cố định hữu hình (TANG), Tính thanh khoản của tài sản (LIQ), Khảnăng sinh lời (ROA), Sự tăng trưởng của DN (GROWTH) và Tuổi của DN (AGE). Nghiêncứu được thực hiện trên 50 công ty phi tài chính niêm yết trên sàn HOSE , trong giai đoạn2019 - 2023. Dữ liệu nghiên cứu là dữ liệu mảng (panel data) được thu thập từ báo cáo tàichính đã kiểm toán và công bố trên các trang web tài chính uy tín. Kết quả nghiên cứu chỉra rằng, các yếu tố này đều có ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của DN. Từ khóa: cấu trúc vốn, yếu tố nội bộ doanh nghiệp, sàn chứng khoán HOSE. Abstract The quality of a companys capital structure plays a crucial role in financialmanagement and business operations. Therefore, optimizing the capital structure helpscompanies enhance their operational efficiency and competitiveness. There are manyfactors that influence a companys capital structure; however, this study focuses on sixinternal factors, including: company size (SIZE), tangible fixed assets (TANG), liquidity ofassets (LIQ), profitability (ROA), company growth (GROWTH), and age of the company(AGE). The research is conducted on 50 non-financial companies listed on the HOSE from2019 to 2023. The research data is panel data, collected from audited financial statementspublished on reputable financial websites. The research results indicate that these factorsall influence the capital structure of the company. Keywords: capital structure, internal factors of the company, HOSE stock exchange. JEL Classifications: M20, M21, M29. 1 1. Giới thiệu chung Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng, việc quản lý cấutrúc vốn trở thành yếu tố thiết yếu cho sự tồn tại và phát triển bền vững của DN. Cấu trúcvốn được định nghĩa là sự kết hợp giữa các nguồn tài trợ như nợ và vốn cổ phần, ảnh hưởngtrực tiếp đến khả năng tài chính, lợi nhuận và mức độ rủi ro của DN. Theo số liệu thống kênăm 2023, nền kinh tế Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng GDP đạt 6,5%. Tuy nhiên, cácDN niêm yết trên sàn chứng khoán vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc tối ưuhóa nguồn vốn. Cụ thể, các DN này thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự cân đối giữanợ và vốn chủ sở hữu, dẫn đến những quyết định tài chính chưa thực sự hiệu quả. Việcnghiên cứu các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn trở nên cần thiết, nhằm nâng cao hiệu quảhoạt động và tối ưu hóa quyết định tài chính của DN. Theo báo cáo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (2023), tính đến tháng 12/2023,tổng số DN niêm yết trên sàn HOSE đã đạt khoảng 1.500 DN, trong đó tỷ lệ DN có cấu trúcvốn bền vững là rất thấp. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ cho các nhà quản lý trongviệc xây dựng một hệ thống tài chính vững mạnh, đồng thời khuyến khích các nghiên cứuchuyên sâu về các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các DN. Bài viết này sẽ tập trungvào việc phân tích các yếu tố này, nhằm đưa ra những khuyến nghị hữu ích cho các DNđược niêm yết trên sàn HOSE. Nội dung bài viết sẽ bao gồm giới thiệu chung, lý thuyết vềcấu trúc vốn, phương pháp nghiên cứu, kết quả nghiên cứu và các khuyến nghị để hỗ trợDN trong việc cải thiện cấu trúc vốn, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển bềnvững. 2. Tổng quan nghiên cứu Nhiều nghiên cứu đã làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của DN niêmyết. Nghiên cứu của Khaki và Akin, (2020) về 329 công ty phi tài chính tại các quốc giathuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) chỉ ra rằng, quy mô DN, tài sản cố định hữuhình và cơ hội tăng trưởng có tác động tích cực đến mức độ sử dụng nợ; trong khi lợinhuận, tuổi đời DN và các hạn chế về tài chính có tác động tiêu cực. Nghiên cứu này cũngnhấn mạnh rằng, các yếu tố thể chế ở GCC có ảnh hưởng nhỏ nhưng tương tự như ở cácquốc gia đang phát triển khác. Tương tự, Trương Gia Hân và Lê Thị Phương Loan, (2023) cho thấy, quy mô DN, tỷsuất sinh lời, và tính thanh khoản là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cấu trúc vốncủa các DN bất động sản niêm yết trên sàn HOSE. Trong khi đó, nghiên cứu của Đặng ThịQuỳnh Anh và Quách Thị Hải Yến, (2014) chỉ ra rằng, quy mô và tài sản cố định có mối 2quan hệ tích cực với cấu trúc vốn tại Việt Nam, trong khi tính thanh khoản và sở hữu nhànước lại có ảnh hưởng tiêu cực. Ngoài ra, nghiên cứu của Lương Thị Thúy Diễm, (2021) xác nhận mối liên hệ giữaquy mô DN và cấu trúc vốn, chỉ ra ảnh hưởng của quy mô, tài sản cố định và lợi nhuận đếncấu trúc vốn của các DN niêm yết. Bên cạnh đó, nghiên cứu của Trần Việt Dũng và BùiĐan Thanh, (2019) chỉ ra rằng, khả năng sinh lời, tỷ lệ tài sản cố định trên tổng tài sản và sốnăm hoạt động có ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc vốn của các DN niêm yết trên thị trườngchứng khoán Việt Nam; ngược lại, quy mô DN và tốc độ tăng trưởng có tác động tích cựcđến cấu trúc vốn. Nhìn chung, do đặc thù của nền kinh tế Việt Nam cùng với biến động sau đại dịchCOVID-19 càng làm rõ sự cần thiết nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn củaDN phi tài chính niêm yết trên sàn HOSE, nhất là khi những yếu tố này vẫn chưa được khaithác đầy đủ trong các nghiên cứu hiện tại. 3. Mô hình nghiên cứu Dựa t ...