Giáo trình Địa lý kinh tế Việt Nam: Phần 2 - ĐH Nông nghiệp I

Nối tiếp nội dung phần 1 giáo trình "Địa lý kinh tế Việt Nam", phần 2 giới thiệu tới người đọc các nội dung: Tổ chức lãnh thổ trong ngành sản xuất nông lâm ngư nghiệp, tổ chức lãnh thổ dịch vụ Việt Nam, tổ chức lãnh thổ các vùng kinh tế của Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Địa lý kinh tế Việt Nam: Phần 2 - ĐH Nông nghiệp I Ch−¬ng 6 Tæ chøc l∙nh thæ ngµnh n«ng - l©m - ng− nghiÖp VÞ trÝ, vai trß, ý nghÜa ph©n bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng− nghiÖp. N«ng nghiÖp - hiÓu theo nghÜa réng vµ ®Çy ®ñ cña nã bao gåm c¶ n«ng nghiÖp (cã trång trät vµ ch¨n nu«i), l©m nghiÖp vµ ng− nghiÖp - cã thÓ nãi n«ng nghiÖp lµ ngµnh cã vÞ trÝ, vai trß vµ ý nghÜa cùc kú quan träng ®èi víi x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhÊt lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn nh− n−íc ta ®ang trong giai ®o¹n “b−íc ®i ban ®Çu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc”. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, n«ng nghiÖp lµ mét trong hai ngµnh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi vµ nã cã vai trß to lín ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc vµ ®êi sèng cña nh©n d©n, ®iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn trªn c¸c khÝa c¹nh chñ yÕu sau: - §¸p øng nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc, thùc phÈm cho toµn x· héi. - Cung cÊp nguyªn liÖu cho nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp, c¶ c«ng nghiÖp nÆng vµ c«ng nghiÖp nhÑ. - T¹o ra nguån hµng ho¸ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ngµnh th−¬ng m¹i trong n−íc vµ xuÊt khÈu. - T¹o ra tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn sù ph©n c«ng lao ®éng theo ngµnh vµ theo l·nh thæ. §ång thêi n«ng nghiÖp, n«ng th«n cßn lµ n¬i cung cÊp lùc l−îng lao ®éng cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi kh¸c cña ®Êt n−íc, gãp phÇn quan träng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò x· héi lµ lao ®éng vÒ viÖc lµm hiÖn nay. - Lµ thÞ tr−êng réng lín tiªu thô, sö dông c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô cña c«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi kh¸c t¹o ra, thóc ®Èy c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cïng ph¸t triÓn. - §ãng gãp phÇn quan träng trong viÖc cñng cè vµ t¨ng c−êng tiÒm lùc quèc phßng cña ®Êt n−íc ngµy cµng v÷ng m¹nh. - T¹o dùng m«i tr−êng sinh th¸i tiÕn bé vµ bÒn v÷ng . §ã lµ nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cña n«ng nghiÖp, n«ng th«n trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, an ninh quèc phßng, quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ 66 Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn vµ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i. §Æc biÖt, ®èi víi ViÖt Nam tõ mét n−íc n«ng nghiÖp ®i lªn, cïng víi nh÷ng lîi thÕ vÒ c¸c nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× ngµnh n«ng - l©m - ng− nghiÖp cña n−íc ta l¹i cµng chiÕm gi÷ vai trß vµ cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc. A. N«ng nghiÖp Tr−íc khi ®i vµo nghiªn cøu tõng ngµnh s¶n xuÊt cô thÓ trong n«ng nghiÖp, chóng ta cÇn thÊy râ sù ph¸t triÓn c¬ cÊu c¸c ngµnh ®ã thÓ hiÖn qua biÓu ®å 6.1. BiÓu ®å 6.1. C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 1991 1995 2,50% 17,90% 3,00% 18,90% Ch¨n nu«i Ch¨n nu«i Trång trät Trång trät DÞch vô DÞch vô 79,60% 78,10% 2000 2001 2,50% 19,30% 2,70% 19,50% Ch¨n nu«i Ch¨n nu«i Trång trät Trång trät DÞch vô DÞch vô 78,20% 77,80% 67 Sưu tầm bởi: www.daihoc.com.vn I. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp 1.1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm chung 1.1.1. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®−îc ph©n bè vµ ph¸t triÓn trªn ph¹m vi kh«ng gian réng lín: Trong n«ng nghiÖp qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lu«n lu«n g¾n chÆt víi ®Êt ®ai v× ®Êt ®ai lµ t− liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu vµ ®Æc biÖt kh«ng thÓ thiÕu, kh«ng thÓ thay thÕ ®−îc cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Do vËy cã thÓ nãi r»ng ë ®©u cã ®Êt cã con ng−êi th× ë ®ã ®Òu cã thÓ ph©n bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®−îc, hay nãi kh¸c lµ: kh«ng cã ®Êt th× kh«ng thÓ cã ngµnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. MÆt kh¸c, ®èi t−îng s¶n xuÊt cña n«ng nghiÖp lµ c¸c c©y trång vµ vËt nu«i cã tÝnh thÝch øng kh¸ cao víi nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c nhau. Víi ViÖt Nam, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp ®· Ýt l¹i cã xu h−íng gi¶m dÇn do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®« thÞ ho¸, nhÊt lµ c¸c vïng ®ång b»ng, do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ®ßi hái qu¸ tr×nh ph©n bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt, ®ã lµ: - CÇn ph©n bè vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë tÊt c¶ c¸c n¬i cã ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai; cÇn hÕt søc coi träng viÖc sö dông ®Çy ®ñ vµ hîp lý, cã hiÖu qu¶ nguån ...