Nghiên cứu tác động của việc sử dụng blockchain trong hệ thống SCM cho các doanh nghiệp thương mại điện tử

Với mục tiêu nghiên cứu ý định sử dụng công nghệ chuỗi khối trong các hệ thống quản trị chuỗi cung ứng, đặc biệt là trong thương mại điện tử, nhóm nghiên cứu đã sử dụng mô hình tuyến tính SEM và mô hình chấp nhận và sử dụng công nghệ hợp nhất mở rộng UTAUT2 cùng với thu thập dữ liệu từ 148 doanh nghiệp (người bán) từ sàn thương mại điện tử Shopee.vn để thực hiện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu tác động của việc sử dụng blockchain trong hệ thống SCM cho các doanh nghiệp thương mại điện tử PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ LẦN THỨ 3 NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG BLOCKCHAIN TRONG HỆ THỐNG SCM CHO CÁC DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Nguyễn Thị Hội, Hoàng Thị Quỳnh Nga, Phùng Mai Linh, Nguyễn Thị Thúy An, Nguyễn Thị Ngọc Khánh Trường Đại học Thương mại Email: hoint@tmu.edu.vn Tóm tắt: Trong môi trường phát triển nhanh chóng của chuỗi cung ứng quốc tế, các hệthống quản trị chuỗi cung ứng đã phát triển thành một hệ sinh thái rộng lớn và công nghệ chuỗikhối (Blockchain) đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động của các chuỗi cung ứng hiện nay. Vớimục tiêu nghiên cứu ý định sử dụng công nghệ chuỗi khối trong các hệ thống quản trị chuỗicung ứng, đặc biệt là trong thương mại điện tử, nhóm nghiên cứu đã sử dụng mô hình tuyếntính SEM và mô hình chấp nhận và sử dụng công nghệ hợp nhất mở rộng UTAUT2 cùng vớithu thập dữ liệu từ 148 doanh nghiệp (người bán) từ sàn thương mại điện tử Shopee.vn để thựchiện. Dựa trên kết quả nghiên cứu cho thấy rằng kỳ vọng hiệu quả, kỳ vọng nỗ lực, điều kiệnthuận lợi, ý định hành vi, … đều có tác động tỷ lệ thuận đối với ý định sử dụng công nghệ chuỗikhối trong các hệ thống quản trị chuỗi cung ứng Từ khóa: Chuỗi khối, thương mại điện tử, SCM, UTAUT2, SEM 1. Giới thiệu Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) là quá trình quản trị các hoạt động vận hành liên quanđến sản xuất, vận chuyển và phân phối sản phẩm tới nhóm khách hàng cuối hay người dùngcuối của các tổ chức, doanh nghiệp. Theo báo cáo (MarketSandMarkets, 2022), với sự pháttriển của công nghệ thông tin, SCM có thể được tối ưu hóa và cải tiến bằng cách áp dụng cáccông nghệ tiên tiến như công nghệ chuỗi khối (Blockchain), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn(BigData), v.v. Còn theo (Mahtab và cộng sự, 2021; Kuhn và cộng sự, 2019) thì công nghệchuỗi khối tập trung vào việc tạo ra một hệ thống sổ cái phi tập trung và an toàn, nó có thể giúptất cả các bên liên quan theo dõi và lưu trữ thông tin về sản phẩm, quy trình sản xuất, vậnchuyển, lưu trữ, tính minh bạch cao, tăng niềm tin giữa các bên trong chuỗi cung ứng, đặc biệttrong quản lý và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí. Khái niệm công nghệ chuỗi khối theo (Sultan và Lakhani, 2018; Vyas và cộng sự, 2019;Yaga và cộng sự, 2018) cung cấp bốn tính năng chính trong các hệ thống quản trị chuỗi cungứng gồm: (1) tính minh bạch (transparency), (2) tính xác thực (validation), (3) tính tự động hóa(automation) và (4) hỗ trợ mã thông báo (tokenizatio). Công nghệ chuỗi khối có thể ứng dụngtrong SCM giúp cho hệ thống có: Khả năng hiển thị (Supply Chain Visibility); Tính toàn vẹn(Supply Chain Integrity); Khả năng điều phối (Supply Chain Orchestration); Khả năng ảo hóa(Supply Chain Virtualization); và hỗ trợ Quản lý tài chính (Supply Chain Finance). Công nghệ Blockchain mang những đặc điểm (Sultan và Lakhani, 2018; Vyas và cộngsự, 2019; Yaga và cộng sự, 2018) như: 634 PHÂN TÍCH ĐỊNH LƯỢNG CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ LẦN THỨ 3 - Không thể làm giả, không thể phá hủy các chuỗi Blockchain: chỉ có máy tính lượng tửmới có thể can thiệp vào và giải mã chuỗi Blockchain và nó chỉ bị phá hủy hoàn toàn khi khôngcó internet trên toàn cầu. - Tính minh bạch: Blockchain cung cấp nhiều bước tiến to lớn trong việc cải tiến tínhminh bạch khi so sánh với cách thức ghi chép hồ sơ và sổ cái hiện hành trong các ngành côngnghiệp. - Loại bỏ đơn vị trung gian: các hệ thống được xây dựng dựa trên công nghệ Blockchaincho phép loại bỏ các đơn vị trung gian liên quan đến hoạt động lập hồ sơ và chuyển giao tàisản. - Tính bất biến: khi giao dịch hoặc dữ liệu đã được ghi bởi người nắm giữ khóa bí mật,chỉ riêng người khởi tạo Blockchain mới có, dữ liệu đó không thể sửa chữa, nó sẽ lưu lại mãimãi. - Tính phi tập trung: các hệ thống xây dựng dựa trên công nghệ Blockchain có thể hoạtđộng trên mạng lưới máy tính phi tập trung, nhằm giảm thiểu rủi ro bị tấn công, thời gian chếtmáy chủ và thất thoát dữ liệu. - Độ tin cậy: các hệ thống xây dựng dựa trên công nghệ Blockchain gia tăng độ tin cậygiữa các bên giao dịch nhờ tính minh bạch được cải thiện và mạng lưới phi tập trung. Đồng thờiloại bỏ các đơn vị trung gian tại các quốc gia nơi con người khó có lòng tin vào đơn vị trunggian trong giao dịch. Shopee là ứng dụng mua sắm trực tuyến (Shopee Live) và sàn thương mại điện tử có trụsở tại Singapore, thuộc quyền sở hữu của Sea Ltd., được thành lập năm 2009 bởi Forrest Li.Shopee hiện đã có mặt tại nhiều quốc gia (Jaipong, 2020). Shopee là sàn thương mại điện tửlớn tại Việt Nam, nền tảng này cung cấp các giải pháp mua, bán, giao hàng và thanh toán trựctuyến cho các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân với hơn 20 triệu người dùng và 50.000 doanhnghiệp. Việt Nam là một quốc gia có gần 100 triệu dân trong đó 50% là dân số trẻ đang trên đàphát triển. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam, tốc độ phát triển củangành logistics tại Việt Nam trong những năm gần đây đạt khoảng 14 – 16%, quy mô khoảng40 – 42 tỷ USD/năm. Vì vậy, nghiên cứu đã lựa chọn sàn Shopee để thực hiện khảo sát nhằmphân tích về ý định sử dụng công nghệ chuỗi khối trong các hệ thống quản trị chuỗi cung ứng. Nghiên cứu sử dụng mô hình Lý thuyết thống nhất về chấp nhận và sử dụng công nghệmở rộng (UTAUT2) được Venkatesh và cộng sự (2010) đề xuất, đây là mô tổng hợp từ Môhình động lực (Motivational Model), Lý thuyết hành vi có ...