Địa chất dầu khí và phương pháp tìm kiếm thăm dò, theo dõi mỏ part 3

Khí H2S cũng tăng cao do tách S từ khóang vật có chứa sulphat hay sulfid - gơtit chuyển sang hematit. Do biến chất và nén ép mạnh, vì vậy xuất hiện các loại đá tướng sét phiến xanh và amphibolit. Lúc này, kết thúc giai đoạn tạo than antracit tương ứng với R0 = 4,0 ÷ 4,8% và tạo grafit (vì không còn hydrogen).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa chất dầu khí và phương pháp tìm kiếm thăm dò, theo dõi mỏ part 3 CHÖÔNG 3109tinh theå cuûa khoùang vaät. Khí H2S cuõng taêng cao do taùch S töø khoùangvaät coù chöùa sulphat hay sulfid - gôtit chuyeån sang hematit. Do bieán chaát vaø neùn eùp maïnh, vì vaäy xuaát hieän caùc loaïi ñaùtöôùng seùt phieán xanh vaø amphibolit. Luùc naøy, keát thuùc giai ñoaïn taïothan antracit töông öùng vôùi R0 = 4,0 ÷ 4,8% vaø taïo grafit (vì khoângcoøn hydrogen). Nhö vaäy, neáu ôû giai ñoaïn diagenez xaûy ra khöû oxygen töï do, sauñoù khöû oxygen trong caùc sulfat, nitrat bôûi vi khuaån, daãn ñeán giaûiphoùng H2O, CO2, CH4, NH4 ,….thì chuyeån sang giai ñoaïn catagenez laøbaét ñaàu caùc quaù trình hoùa hoïc töùc laø ñöùt vôõ maïch nhaùnh OH, COOH,caùc hôïp chaát chöùa N, S vaø O. Sau ñoù laø quaù trình ñöùt maïch carbonC=C (C–C) ôû caùc maïch nhaùnh taïo thaønh caùc HC alifatic vaø moãiphaân ñoaïn ñöùt vôõ tieáp caùc maïch carbon C=C ñeå taïo thaønh caùc caáu töûHC trung bình vaø nheï. Khi chuyeån sang giai ñoaïn metagenez xaûy ra ñöùt vôõ tieáp noáigaén keát C-C (cracking ôû ñieàu kieän nhieät ñoä cao) taïo thaønh caùc phaântöû HC nheï vaø khí metan töø caùc HC naëng vaø thaäm chí caû HC trungbình. Do taùc ñoäng cuûa caùc sulfat vôùi vaät lieäu höõu cô ôû ñieàu kieän nhieätñoä cao neân löu huyønh töï do ñöôïc sinh ra vaø taùc ñoäng vôùi meâtan taïothaønh khí H2S. Khi hydrogen caïn kieät seõ coù ñieàu kieän taïo thaønhgraphit. Luùc naøy, ñoä roãng, ñoä thaám cuûa ñaù giaûm ñaùng keå. Song trongmoät soá tröôøng hôïp xaûy ra quaù trình hình thaønh ñôùi bôû rôøi. Ñaù raénchaéc trôû neân doøn hôn vaø chòu taùc ñoäng cuûa hoaït ñoäng kieán taïo chuûyeáu do neùn eùp vaø tröôït cuõng nhö nhieät dòch taïo nhieàu khe nöùt vaøhang hoác. Do ñoù, ñoä roãng, ñoä thaám cuûa ñaù ñöôïc caûi thieän raát nhieàu. Toùm laïi quaù trình chuyeån hoùa VLHC sapropel cuõng nhö humiccoù tính giai ñoaïn. Moãi giai ñoaïn bieán chaát sinh ra moät soá loaïi saûnphaåm töông öùng. Caùc loaït khí, loûng roài laïi khí vaø khi caïn kieäthydrogen seõ cho saûn phaåm cuoái cuøng laø grafit. Vì vaäy moät soá nôitreân theá giôùi coù caùc moû grafit. Nhö vaäy coù theå toùm taét söï tieán hoùa cuûa VLHC trong quaù trìnhchoân vuøi nhö sau (H.3.10).ÑAÙ MEÏ VAØ CAÙC QUAÙ TRÌNH SINH DAÀU 110 , H2S….Hình 3.10: Sô ñoà toùm taét söï tieán hoùa cuûa VLHC trong quaù trình choân vuøi (Shimanski V.K. thaønh laäp vaø H.D. Tieán boå sung) Khi nghieân cöùu quaù trình sinh daàu khí cuûa VLHC, Tegelaarvaø Noble 1994 coøn phaùt hieän raèng : - Neáu vaät lieäu höõu cô phong phuù löu huyønh (S) thöôøng laøkerogen loaïi 1, daàu ñöôïc sinh ra sôùm thöôøng R0=0.57÷0.61%. - Neáu vaät lieäu höõu cô chöùa haøm löôïng löu huyønh trung bìnhthì thöôøng sinh daàu muoän hôn (R0=0.73÷0.85%). - Neáu vaät lieäu höõu cô ngheøo löu huyønh thì daàu ñöôïc sinh racoøn muoän hôn töùc laø khi ñaït (R0= 0.87÷0.96%) Coøn Mukhopadhyay vaø nnk lai tìm thaáy söï töông öùng ngöôõngsinh daàu cuûa ba loaïi treân laø phong phuù S ( R0=0.6÷0.9%), S trungbình (R0=0.7÷1.0%) vaø ngheøo S (R0=0.8÷1.1%). Coù theå toùm taét caùc ñaëc ñieåm ñoù trong baûng 3.4. 111 Baûng 3.4: Phaân loaïi maceral chuû yeáu theo kerogen cuûa than (Theo Tissot B.P vaø Welte D.H., 1978, Hoøang Ñình Tieán boå sung vaø söûa ñoåi) Loaïi Maceral chuû yeáu Caáu truùc phaân töû rH/rC rO/rC HI Baét ñaàu sinh Saûn phaåm Nguoàn vaät lieäu ban ñaàu kerogen mgHC/Corg hydrocacbon (% daàu, khí Ro) Ña soá laø lipide vôùi maïch 1,8 < 0,1 Dong taûo baùm ñaùy, phieâu sinh Loaïi I 1,6 Chuû yeáu laø (plancton), lipid cuûa vi khuaån, Alginite (Saprolelinite I alifatic, phong phuù H2, moät ít Alginitic algodetrinite) ña voøng aromat vaø naften, > 700 0,6 – 0,9 daàu diatomei (seùt bieån), coû bieån, VLHC bò phaân huûy bôûi vi khuaån ...