Địa chất dầu khí và phương pháp tìm kiếm thăm dò, theo dõi mỏ part 4

Khí từ đá biến chất và đá magma 1- Khí từ đá biến chất Khí của đá biến chất thường đa dạng là do kết quả biến chất của các đá từ độ sâu lớn giải phóng các khí. Có khi từ lớp dưới của vỏ hay từ manti, do granit hóa mạnh các đá hay biến chất trao đổi di cư đi lên. Biến chất của đá trầm tích ở độ sâu lớn. Đá amphibol biến đổi ở áp suất lớn hơn 1000MPa và T700oC, đôi khi ở điều kiện P = 400 ÷ 600MPa và nhiệt độ khoảng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa chất dầu khí và phương pháp tìm kiếm thăm dò, theo dõi mỏ part 4 CHÖÔNG 41634.3.6 Khí töø ñaù bieán chaát vaø ñaù magma1- Khí töø ñaù bieán chaát Khí cuûa ñaù bieán chaát thöôøng ña daïng laø do keát quaû bieán chaátcuûa caùc ñaù töø ñoä saâu lôùn giaûi phoùng caùc khí. Coù khi töø lôùp döôùi cuûavoû hay töø manti, do granit hoùa maïnh caùc ñaù hay bieán chaát trao ñoåidi cö ñi leân. Bieán chaát cuûa ñaù traàm tích ôû ñoä saâu lôùn. Ñaù amphibolbieán ñoåi ôû aùp suaát lôùn hôn 1000MPa vaø T>700oC, ñoâi khi ôû ñieàukieän P = 400 ÷ 600MPa vaø nhieät ñoä khoaûng 550 ÷ 600oC, giaûi phoùngra caùc khí trong ñoù coù CH4, moät ít C2H6 chuùng chieám tôùi 83%. Coønñoâi khi gaëp O2 töï do. Coù theå caùc maûnh amphibol laãn trong ñaù traàmtích vaø do ñoù caùc khí hydrocacbon coù nguoàn goác höõu cô. Song theo tyûsoá ñoàng vò cuûa He (3He/4He = 3,20×10-8 %o) phaûn aùnh nguoàn goác töødöôùi saâu cuûa lôùp voû. Tuy nhieân, cuõng coù theå giaûi thích khaùc laø khíhydrocacbon sinh ra töø traàm tích di cö vaøo caùc ñaù tröôùc khi bieánchaát vaø keát tinh do ñoù chuùng caàm tuø caùc khí naøy trong caùc bao theå.Neáu xaây döïng töông quan giöõa khí hydrocacbon vaø CO2 cuûa ñaù bieánchaát vôùi haøm löôïng Corg vaãn thaáy moái quan heä thuaän. Ñieàu ñoù chöùngtoû VLHC vaãn laø nguoàn sinh ra khí hydrocacbon vaø CO2 khi ñaù traàmtích rôi vaøo ñieàu kieän bieán chaát vaø bò giam giöõ trong caùc bao theå saukhi keát tinh (loã hoång kín).2- Khí cuûa ñaù magma Sau khi nghieàn caùc ñaù magma ôû ñieàu kieän chaân khoâng nhaänñöôïc löôïng nhoû khí. Thaønh phaàn khí chuû yeáu laø H2, haøm löôïng nhoû,CH4, C2H6 vôùi löôïng 0,0002-0.0005 cm3/ kg ñaù, ngoaøi ra coøn gaëp caûCO2 vaø N2. Löôïng khí taêng cao trong ñaù ñöôïc hình thaønh ôû nhieät ñoäcao vaø giaûm ñaùng keå ôû ñaù ñöôïc keát tinh ôû nhieät ñoä thaáp. Ñieàu ñoùchöùng toû quaù trình giaûi phoùng khí khi keát tinh, ñaëc bieät maát nhieàukhí H2. Trong thaønh phaàn khí coøn gaëp He. Trong caùc ñaù kieàm cuõng gaëp CH4, H2. Trong caùc khí phoå bieánvaãn laø CH4 vaø H2. Trong caùc ñaù trung tính phaùt hieän taêng cöôønghaøm löôïng khí H2. Toùm laïi, khí trong ñaù bieán chaát vaø ñaù magma coù theå coù banguoàn: manti, lôùp voû vaø lôùp khoâng khí. Ñöông nhieân haøm löôïng cuûachuùng raát thaáp, thaáp hôn raát nhieàu so vôùi khí töø lôùp traàm tích. Ñieàuñoù chöùng toû coù theå lôùp traàm tích ôû ñoä saâu nhoû cuûa voû ñaõ chuyeånÑAËC ÑIEÅM ÑÒA HOÙA CAÙC SAÛN PHAÅM BIEÁN ÑOÅI CUÛA VAÄT LIEÄU HÖÕU CÔ 164sang bieán chaát vaø giaûi phoùng caùc khí naøy, sau ñoù bò giöõ laïi ôû caùchang oå trong quaù trình keát tinh.4.4 Ñaëc ñieåm ñòa hoùa bitum4.4.1 Ñieàu kieän thaønh taïo bitum - Bitum töï nhieân laø moät daïng vaät lieäu höõu cô di cö ñöôïc cuûa caùcsaûn phaåm bieán ñoåi coù nguoàn goác lipide. - Coù theå phaân chia bitum thaønh ba nhoùm: 1- Naftid, saûn phaåm ñaàu tieân cuûa noù laø daàu chieát ñöôïc baèngclorofoorm trong boä sohlet 2- Naftoide laø saûn phaåm roäng daøi hôn vi daàu töùc laø caùc saûnphaåm cuûa vaät lieäu höõu cô chuyeån tröïc tieáp thaønh caùc saûn phaåm coùkhaû naêng di cö. Do ñoù, naftoide laø saûn phaåm trung gian giöõa vaät lieäuhöõu cô vaø daàu. Chuùng ñöôïc sinh ra do caùc öùng suaát kieán taïo, nhieätñoä taêng cao taïo khaû naêng hoùa loûng caùc caáu töû cuûa vaät lieäu höõu cô.Saûn phaåm trung gian naøy coøn goïi laø malta chieát ñöôïc baèng coànbenzen (C2H5OH-C6H6)(1:1) trong boä sohlet. Vaäy neáu naftid laø saûn phaåm daàu taùch ra khoûi ñaù meï di cö vaøoñaù chöùa thì naftoid vaãn laø saûn phaåm coù ñoä nhôùt cao ñang di chuyeåntheo caùc khe nöùt vaø vi loã hoång. 3- Neáu hai loaïi treân chieát ñöôïc baèng dung moâi höõu cô thì loaïi 3khoâng trieát ñöôïc ñoù laø kerogen. Loaïi naøy chæ chuyeån hoùa sang hailoaïi treân do taùc ñoäng cuûa nhieät ñoä.4.4.2 Phaân loaïi bitum Bitum ñöôïc phaân thaønh hai nhoùm: - Moät nhoùm phaân loaïi theo thaønh phaàn, tính chaát vaät lyù vaø hoùahoïc. - Moät nhoùm khaùc phaân loaïi theo nguoàn goác töùc laø theo ñieàu kieänthaønh taïo.1- Phaân loaïi bitum theo thaønh phaàn vaø tính chaát - Loaïi bitum clorofooc chöùa nhieàu thaønh phaàn gaàn daàu, nhieàuparafin nheï vaø trung bình, chöùa nhieàu hydrogen. Tyû troïng cuûa noùdao ñoäng töø 0,9÷1,15, chuyeån thaønh chaát loûng khi nhieät ñoä taêng tôùi CHÖÔNG 4165100-200 ° C. Chaát boác chieám tôùi 80÷90%, H = 7,5÷10%. - Loaïi bitum tan trong coàn benzen thöôøng chöùa nhieàuhydrocacbon daïng parafin raén, nhieàu nhöïa vaø asfalten. Tyû troïngthöôøng töø 1,15 ñeán 2. Löôïng chaát boác ôû nhieät ñoä cao ñaït 40-60%, C -90%, H - 7,5 ÷ 8,0%, löôïng O + N + S - 2÷4%. - Loaïi kerogen khoâng chieát ñöôïc baèng dung moâi höõu cô. Neáunhieät ñoä taêng c ...