Giáo trình Luật hôn nhân & gia đình- T2-3

Giáo trình Luật hôn nhân & gia đình- Tập 2Xây dựng hoặc trồng cây lâu năm trên đất thuộc quyền sử dụng riêng. Vợ và chồng dùng tiền chung để mua một số vật liệu xây dựng hoặc cây giống để xây nhà hoặc trồng trọt trên đất thuộc quyền sử dụng riêng của người vợ. Nhà được xây dựng và cây được trồng có bị sáp nhập vào quyền sử dụng đất riêng để trở thành tài sản riêng của người vợ? Vấn đề được đặt ra do, trong khung cảnh của luật thực định, có lúc quyền sử...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Luật hôn nhân & gia đình- T2-3Giáo trình Luật hôn nhân & gia đình- Tập 2 Xây dựng hoặc trồng cây lâu năm trên đất thuộc quyền sử dụng riêng. Vợ vàchồng dùng tiền chung để mua một số vật liệu xây dựng hoặc cây giống để xây nhàhoặc trồng trọt trên đất thuộc quyền sử dụng riêng của người vợ. Nhà được xây dựngvà cây được trồng có bị sáp nhập vào quyền sử dụng đất riêng để trở thành tài sảnriêng của người vợ? Vấn đề được đặt ra do, trong khung cảnh của luật thực định, cólúc quyền sử dụng đất được coi là vật chính và các tài sản gắn liền với đất là vật phụ,có trường hợp giữa quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền với đất lại không hề cóquan hệ vật chính-vật phụ. Có vẻ như thực tiễn có xu hướng không thừa nhận sự sápnhập vật kiến trúc, cây lâu năm vào quyền sử dụng đất kiểu như vật phụ sáp nhập vàovật chính. Nói rõ hơn, nếu việc xây dựng, trồng cây lâu năm được thực hiện trên đấtriêng, thì khối tài sản chung thực hiện quyền sở hữu bề mặt26, quyền sử dụng đất tiếptục thuộc khối tài sản riêng. 2. Các quyền tài sản có mối quan hệ chặt chẽ với nhân thân Tiền bồi thường thiệt hại. Chồng bị một người khác đánh trọng thương và đượcbồi thường một số tiền để bù đắp thiệt hại do sức khoẻ bị xâm phạm; số tiền bồithường thiệt hại đó là của chung hay của riêng ? Tài sản riêng của vợ bị hủy hoại; vợkiện và được bồi thường một số tiền; tiền đó là của riêng hay của chung ? Nhà của chamẹ chồng cho riêng chồng bị thiêu cháy và được công ty bảo hiểm bồi thường; số tiềnđó thuộc khối tài sản nào ? Có thể nghĩ rằng trong trường hợp sức khoẻ bị xâm hại, khối tài sản chung củagia đình thường ứng trước chi phí thuốc men và điều trị bệnh; bởi vậy, phần tiền bồithường thiệt hại dùng để hoàn trả chi phí thuốc men và điều trị bệnh đã được ứng trướckhông trở thành tài sản chung hay tài sản riêng, mà tự nó vốn là tài sản chung. Phần bùđắp thu nhập bị mất trong thời gian điều trị và dưỡng bệnh thay thế cho thu nhập, dođó, cũng phải là tài sản chung. Thế nhưng, phần bồi thường đối với tổn thất về thân thểmà chính người bị thiệt hại phải gánh chịu cũng như phần bồi thường thiệt hại về tinhthần của người này, là tài sản riêng hay tài sản chung ? Cả luật và thực tiễn áp dụngpháp luật đều chưa trả lời câu hỏi này. Trong suy nghĩ phù hợp với đạo lý, loại bồithường thiệt hại này phải được coi như tương ứng với một quyền gắn liền với nhânthân của người bị thiệt hại và không thể là tài sản chung27. Nói tóm lại, khoản tiền bồithường thiệt hại, trong trường hợp có tranh cãi về tính chất chung hay riêng, cần phảiđược phân tích thành những tiểu khoản, mỗi tiểu khoản tương ứng với một mục đíchbồi thường đặc thù, và dựa vào mục đích bồi thường đó, tiểu khoản liên quan được coilà tài sản chung hoặc tài sản riêng. Riêng trong các trường hợp tài sản riêng bị hủy hoại và được bồi thường, có lẽrất khó tìm được lý lẽ cho việc thừa nhận rằng khoản tiền bồi thường rơi vào khối tàisản chung. Điều chắc chắn, đó không phải là tài sản được tạo ra; mà cũng không phảilà hoa lợi, lợi tức phát sinh từ một tài sản; càng không phải là một loại thu nhập. Ápdụng phương pháp suy lý ngược vào việc phân tích Luật hôn nhân và gia đình năm26 Về quyền sở hữu bề mặt: xem Tài sản, đd, số 321 và kế tiếp. Xu hướng không thừa nhận sự sáp nhập đương nhiên của các vật kiến trúc, cây trồng vào quyền sử dụng đấtđược thể hiện rất rõ trong luật về đăng ký bất động sản. Trong luật Việt Nam hiện hành, quyền sở hữu nhà ởđược đăng ký theo thủ tục riêng so với việc đăng ký quyền sử dụng đất. Tương ứng với mỗi thủ tục riêng, mộtloại giấy chứng nhận đăng ký riêng được cấp.27 Ở Pháp, một số tác giả nói rằng coi tiền bồi thường thiệt hại do thân thể bị xâm phạm là tài sản chung, là mộtđiều lố bịch và kỳ cục: xem Colomer, Droit civil - régimes matrimoniaux, đd, số 727 . Suy cho cùng khối tài sảnchung không thể làm giàu trên thân thể con người. 21Khoa Luật- Đại học Cần ThơGiáo trình Luật hôn nhân & gia đình- Tập 22000 Điều 27, ta có thể kết luận: tiền bồi thường thiệt hại do tài sản riêng bị hủy hoạilà tài sản riêng. Tiền bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động. Khác với những loại tiền bồithường thiệt hại khác, tiền bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động có liên quan trựctiếp với hoạt động nghề nghiệp của người được bồi thường. Nếu coi đó là một loại tàisản thay thế cho thu nhập bị mất, thì tiền bồi thường là tài sản chung; thế nhưng, nếucoi đó là một hình thức bồi thường thiệt hại về sức khoẻ, thì, như đã nói ở trên, tínhchất chung hay riêng của khoản tiền bồi thường vẫn chưa được xác định trong khungcảnh của luật thực định, dù trong logique và đạo lý của sự việc, ta nên coi loại tài sảnnày là tài sản riêng. 3. Tài sản hỗn hợp Quyền sở hữu trí tuệ. Ví dụ điển hình là các quyền tài sản của tác giả. Trongthực tiễn, người muốn sử dụng một tác phẩm thường chỉ làm việc với tác giả, chứkhông phả ...