Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường của người tiêu dùng tại tỉnh Quảng Ngãi

Bài viết này giới thiệu những nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường của người tiêu dùng tại tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở sử dụng các phương pháp phân tích định lượng, kết quả nghiên cứu cho thấy ý định mua của người tiêu dùng đối với thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi chịu ảnh hưởng bởi 6 yếu tố...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường của người tiêu dùng tại tỉnh Quảng Ngãi TẠP CHÍ KHOA HỌC TÀI CHÍNH KẾ TOÁN NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH MUA THỰC PHẨM CÓ BAO BÌ THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG TẠI TỈNH QUẢNG NGÃI RESEARCH FACTORS AFFECTING INTENTIONS TO BUY FOODS WITH ENVIRONMENT-FRIENDLY PACKAGING OF CONSUMERS IN QUANG NGAI PROVINCE Ngày nhận bài : 26.10.2022 Ngày nhận kết quả phản biện : 09.11.2022 ThS. Phan Thị Mỹ Kiều - ThS. Phạm Thị Mỹ Vân Ngày duyệt đăng : 10.12.2022 Trường Đại học Tài chính - Kế toán TÓM TẮT Bài báo này giới thiệu những nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường (TTVMT) của người tiêu dùng (NTD) tại tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở sử dụng các phương pháp phân tích định lượng, kết quả nghiên cứu cho thấy ý định mua của người tiêu dùng đối với thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi chịu ảnh hưởng bởi 6 yếu tố. Trong đó, yếu tố “Thái độ đối với thực phẩm có bao bì TTVMT” có ảnh hưởng lớn nhất; yếu tố “Mối quan tâm về môi trường” có ảnh hưởng ít nhất. Dựa vào kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số giải pháp cho các nhà quản lý ở các doanh nghiệp thực phẩm nhằm thúc đẩy ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường tại tỉnh Quảng Ngãi. Từ khóa: Ý định mua, thực phẩm, bao bì thân thiện với môi trường, người tiêu dùng Quảng Ngãi. ABSTRACT This article introduces the factors that affect consumers’ purchase intention for eco-friendly packaged food in Quang Ngai province. On the basis of using quantitative analysis methods, the research results show that the consumers’ purchase intention for eco-friendly packaged food in Quang Ngai province is affected by six factors. In which, the “attitude towards eco-friendly packaged food” factor has the strongest effect and the “environmental concerns” factor has the weakest effect. Based on the research results, the author offers managers in food companies solutions to enhance consumers’ purchase intention for eco-friendly packaged food in Quang Ngai province. Keywords: Purchase intention, foods, eco-friendly packaging, consumers in Quang Ngai. I. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa và nylon ngày càng cao, người tiêu dùng có xu hướng sử dụng các sản phẩm có bao bì TTVMT thay thế cho bao bì nhựa và nylong nhằm đảm bảo sức khỏe và cải thiện môi trường sống, đặc biệt là những sản phẩm thực phẩm. Đối với các mặt hàng thực phẩm, bao bì nylon và nhựa là các sản phẩm tiện lợi nhưng dễ bị biến đổi do nhiệt, làm mất an toàn vệ sinh thực phẩm, làm sản sinh các chất độc hại đến sức khỏe con người. Bao bì thân thiện với môi trường được sản xuất từ nguyên liệu thiên nhiên, không gây các phản ứng hóa học ảnh hưởng đến thực phẩm và sức khỏe con người là xu hướng sản xuất và tiêu dùng phổ biến hiện nay. Vì vậy, để nâng cao nhận thức, trách nhiệm về sức khỏe và bảo vệ môi trường của NTD tại 68 ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - KẾ TOÁN Quảng Ngãi, cần phải xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường; làm cơ sở cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thực phẩm có những chính sách khuyến khích thúc đẩy ý định mua thực phẩm có bao bì thân thiện với môi trường hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Việc khuyến khích người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm có bao bì thân thiện với môi trường bên cạnh việc đảm bảo sức khỏe NTD còn là an toàn cho môi trường sống, thể hiện trách nhiệm của NTD đối với sự tồn vong chung của toàn xã hội. II. Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu 1. Cơ sở lý thuyết Bao bì thân thiện với môi trường hay còn gọi là bao bì xanh mang lại khả năng cải thiện môi trường của sản phẩm mà không làm thay đổi chất lượng phía trong sản phẩm (Peattie,1992). Định nghĩa về thực phẩm có bao bì TTVMT mà nhóm tác giả đưa ra là những sản phẩm thực phẩm sản xuất ra được đóng gói trong các bao bì TTVMT mà có thể tái sử dụng, tái chế hoặc phân hủy mà không làm hại đến môi trường và sức khỏe của con người trong suốt vòng đời của sản phẩm. Theo nghiên cứu của Guirong Zhang và Zongjian Zhao (2012), một sản phẩm có bao bì TTVMT là một sản phẩm mà bao bì của nó bao gồm đầy đủ các đặc điểm theo nguyên tắc cụ thể 4R1D: Reduce (Giảm thiểu) - Reuse (Tái sử dụng) - Reclaim (Cải tạo)- Recycle (Tái chế) - Degradable (Phân hủy dễ dàng). Mô hình dự đoán ý định mua hàng và hành vi người tiêu dùng sẽ được xây dựng từ việc áp dụng mô hình hành vi hoạch định TPB (Theory of Planned behavior) của Ajzen (2002). Theo lý thuyết TPB, có ba nhân tố cùng định hình và tác động đến ý định có tính hành vi (Behavioral Intention) của một cá nhân. Các nhân tố tác động bao gồm: Thái độ đối với hành vi (Attitudes towards the behavior), Chuẩn chủ quan (Subjective Norms), Kiểm soát hành vi Nhận thức (Perceived behavioral control). Nghiên cứu của Phạm Thu Hương - Trần Minh Thu (2019) về các yếu tố tác động tới ý định mua sản phẩm có bao bì TTVMT của giới trẻ Việt Nam tại Hà Nội. Nghiên cứu đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng tới ý định mua sản phẩm có bao bì TTVMT của giới trẻ Việt Nam tại Hà Nội: Thái độ tiêu dùng có bao bì TTVMT, chuẩn mực chủ quan về sản phẩm có bao bì TTVMT, nhận thức về môi trường, chất lượng của bao bì TTVMT. Một nghiên cứu về ý định mua các sản phẩm đóng gói TTVMT của NTD trẻ tuổi của Ấn Độ (Prakash & Pathak, 2017). Mô hình nghiên cứu của Prakash & Pathak đề cập 4 nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua các sản phẩm đóng gói TTVMT của NTD, bao gồm: Thái độ với hành vi mua hàng, Mối quan tâm về môi trường, Chuẩn mực cá nhân, Sự sẵn sàng chi t ...