Sử dụng phương pháp dạy học vi mô để rèn luyện kĩ năng dạy học cho sinh viên sư phạm địa lí ở trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Bài viết tóm tắt quá trình nghiên cứu trên một mẫu gồm 43 sinh viên với quá trình rèn luyện 3 kĩ năng dạy học là kĩ năng sử dụng ngôn ngữ, kĩ năng sử dụng câu hỏi và kĩ năng sử dụng bản đồ. Kết quả nghiên cứu bước đầu khẳng định thêm giá trị của phương pháp dạy học này trong điều kiện cụ thể ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng phương pháp dạy học vi mô để rèn luyện kĩ năng dạy học cho sinh viên sư phạm địa lí ở trường Đại học Sư phạm Hà Nội JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2016, Vol. 61, No. 6, pp. 94-104 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn DOI: 10.18173/2354-1075.2016-0053 SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VI MÔ ĐỂ RÈN LUYỆN KĨ NĂNG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI Trần Thị Thanh Thủy Khoa Địa lí, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Phương pháp dạy học vi mô (PPDHVM) được phát triển vào năm 1963 tại Trường Đại học Stanford (Hoa Kì). Cho đến nay, phương pháp dạy học này vẫn được áp dụng tại nhiều cơ sở đào tạo giáo viên ở nhiều nước trên thế giới. Hiện nay, PPDHVM đã được nghiên cứu và áp dụng trong quá trình đào tạo giáo viên tại Khoa Địa lí Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Bài báo tóm tắt quá trình nghiên cứu trên một mẫu gồm 43 sinh viên với quá trình rèn luyện 3 kĩ năng dạy học là kĩ năng sử dụng ngôn ngữ, kĩ năng sử dụng câu hỏi và kĩ năng sử dụng bản đồ. Kết quả nghiên cứu bước đầu khẳng định thêm giá trị của phương pháp dạy học này trong điều kiện cụ thể ở Việt Nam. Từ khóa: Phương pháp dạy học vi mô, kĩ năng dạy học, bài học vi mô, lớp học vi mô, phản hồi. 1. Mở đầu Phương pháp dạy học vi mô (PPDHVM) ra đời vào năm 1963 tại Trường Đại học Stanford (Hoa Kì), phương pháp ban đầu được sử dụng trong một khóa đào tạo giáo sinh vào dịp hè và ngày càng khẳng định vai trò trong đào tạo giáo viên (GV) ở nhiều cơ sở giáo dục ở nhiều quốc gia. Trong suốt quá trình phát triển của phương pháp, đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện. Nghiên cứu đầu tiên do chính nhóm giáo sư tại Trường Đại học Stanford thực hiện trong công trình Mô tả về phương pháp dạy học vi mô (1967) [1] của D. W. Allen. Công trình đã trình bày kết quả nghiên cứu về PPDHVM trong ba năm 1965, 1966 và 1967. Những nghiên cứu tập trung vào những vấn đề: Lập kế hoạch cho bài học vi mô (BHVM), khả năng rèn luyện kĩ năng dạy học (KNDH) bằng PPDHVM, việc tận dụng kinh nghiệm của những người quan sát BHVM, cấu trúc của một khóa rèn luyện KNDH bằng PPDHVM. Đây là những nghiên cứu mở đầu có ý nghĩa quan trọng, mang tính định hướng cho việc triển khai áp dụng PPDHVM trong đào tạo GV tại Hoa Kì nói riêng và các quốc gia trên thế giới nói chung. Tiếp theo là nghiên cứu của các nhà giáo dục về PPDHVM vào đầu thập kỉ 70 tập trung vào một số vấn đề liên quan đến PPDHVM và ảnh hưởng của phương pháp này tới quá trình đào tạo GV. Có thể kể đến các đề tài nghiên cứu tiêu biểu của P. C. Limbacher vào năm 1971 [2]. Nghiên cứu tác động của thực hành dạy học vi mô lên hành vi đứng lớp của các giáo sinh chuyên ngành khoa học xã hội; J. E. Shively và cộng sự vào năm 1970 [3] Tác động của phương thức phản hồi trong dạy học vi mô; J. C. Cotrell, và R. C. Doty vào năm 1971 [4]. Đánh giá phương pháp dạy Ngày nhận bài: 12/12/2015. Ngày nhận đăng: 10/6/2016. Liên hệ: Trần Thị Thanh Thủy, e-mail: thuyppdl@gmail.com 94 Sử dụng phương pháp dạy học vi mô để rèn luyện kĩ năng dạy học cho sinh viên sư phạm... học vi mô và việc ghi hình trong đào tạo giáo viên dạy nghề và giáo viên kĩ thuật. Pha IV: Ứng dụng trên lớp của phương pháp dạy học vi mô và ghi hình; D. W. Johnson, B. S. Prancrazio vào năm 1971 [5]. Hiệu quả của ba môi trường dạy học vi mô trong việc đào tạo giáo sinh bậc đại học. Những nghiên cứu này cho thấy ý nghĩa của những nhân tố quan trọng trong PPDHVM như: Các phản hồi; Những đoạn băng ghi hình BHVM cũng như tác động của PPDHVM trong quá trình đào tạo GV... Phân tích các kết quả nghiên cứu cho thấy một quá trình đánh giá lâu dài và đa phương diện về tác động của PPDHVM đến quá trình đào tạo GV. Các kết quả đều chứng minh việc áp dụng PPDHVM vào đào tạo GV mang ý nghĩa thực tiễn và lí luận cao. Cho đến những năm sau này vẫn có những nghiên cứu tập trung vào những vấn đề cơ bản của PPDHVM như nghiên cứu của: M. R. Malone, B. M. Strawitz (1985) [6]. Tác động tương đối của phương pháp dạy học vi mô và trải nghiệm thực tế lên giáo sinh; A. T. Karckay và S. Sanli (2003) [7]. Tác động của ứng dụng dạy học vi mô lên trình độ chuyên môn của giáo sinh; A. E. Al-Methan (2003) [8]. Những giá trị của dạy học vi mô theo cảm nhận của giáo sinh trường Đại học Cô-oet. Những nghiên cứu này đều tập trung ở những quốc gia thuộc châu Á – những nước chỉ mới áp dụng PPDHVM trong những năm gần đây. Kết quả nghiên cứu đều chỉ ra những tác động tích cực trong quá trình đào tạo GV xét trên góc độ đánh giá của đối tượng người học. Những nghiên cứu trên một lần nữa khẳng định khả năng ứng dụng PPDHVM trong những điều kiện không thực sự thuận lợi như những quốc gia ở châu Mỹ hay châu Âu. Sau khoảng thời gian bùng nổ ứng dụng PPDHVM vào thập kỉ 70 và 80, trong thời gian gần đây, có những thay đổi trong nghiên cứu về PPDHVM. Những nghiên cứu cho thấy xu hướng kết hợp giữa PPDHVM với phương thức đào tạo GV khác, hoặc xem xét các tác động của nhân tố lịch sử, văn hóa – xét trên quan điểm tâm lí học h ...