Bài giảng dịch tễ học thú y part 10

Tham khảo tài liệu 'bài giảng dịch tễ học thú y part 10', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng dịch tễ học thú y part 10 • Nói tóm l i đ i v i y u t truy n lây chúng ta ph i thư ng xuyên th c hi n các bi n pháp v sinh th c ăn, nư c u ng, v sinh thân th , chu ng tr i, khu v c chăn nuôi, tiêu đ c ngo i c nh xung quanh đ ng v t nuôi. • Đ ng th i ph i ti n hành tiêu di t dã thú, chu t, côn trùng, ti t túc và x lý xác ch t. 2.1. Tiêu đ c • Tiêu đ c là bi n pháp nh m lo i tr và tiêu di t m m b nh ngo i c nh bên ngoài cơ th đ ng v t như: V sinh tiêu đ c chu ng tr i, phương ti n d ng c chăn nuôi và các d ng c khác có th tr c ti p ho c gián ti p làm lây lan b nh cho đ ng v t ho c gián ti p gây ô nhi m cho s n ph m đ ng v t. • Thông thư ng có các phương pháp tiêu đ c sau: Tiêu đ c cơ gi i: g m quét d n, lau chùi, c r a ho c c o l p ngoài c a d ng c , n n chu ng… M c đích gi m b t s m m b nh, gi m b t nh ng ch t thích h p cho s t n t i c a m m b nh và giúp phát huy tác d ng c a phương pháp tiêu đ c khác. Vì v y tiêu đ c cơ gi i ph i đi trư c các phương pháp khác và ph i đi sau các các ch t tiêu đ c hoá h c. 145 Tiêu đ c hoá h c: Là bi n pháp thư ng dùng nh t, có ch t sát trùng tác đ ng b ng cách làm vón protein c a VSV ho c phá hu protein ho c hoá h p protein làm thành nh ng ch t không hoà tan đư c. Các ch t sát trùng thư ng chia làm 3 d ng: d ng b t, d ng khí, d ng l ng. Các ch t sát trùng đòi h i ph i có m t đ m đ và th i gian tác đ ng nh t đ nh m i có tác d ng và tác d ng tăng lên khi nhi t đ đư c nâng cao. Tiêu đ c v t lý: Có r t nhi u bi n pháp v t lý đ tiêu đ c như dùng s c nóng khô (đ t, phơi khô, h p khô…), s c nóng ư t: đun sôi, h p Pasteur, h p ư t, dùng tia c c tím, tia t ngo i… Tiêu đ c sinh v t h c: thư ng dùng phương pháp nhi t sinh v t h c. Do trong phân, nư c ti u, ch t đ n chu ng có nhi u lo i VSV lên men, làm cho nhi t đ c a đ ng phân lên cao, có khi t i 750C. V i nhi t đ đó kéo dài kho ng 15 ngày, có th tiêu di t ph n l n các VK gây b nh không có nha bào, virut, tr ng giun sán và u trùng c a chúng. 2.2. Tiêu di t côn trùng ti t túc • Côn trùng ti t túc đóng vai trò là y u t try n lây, mts còn là ngu n b nh. Chính vì v y tiêu di t chúng ho c ngăn c n chúng phơi nhi m v i đ ng v t nuôi có tác d ng l n đ phòng và ch ng b nh truy n nhi m. 2.3. Tiêu di t chu t • Chu t v a y u t truy n lây v a là ngu n b nh, do v y c n có bi n pháp tiêu di t và ngăn c n chúng phơi nhi m v i đ ng v t nuôi, th c ăn và các d ng c chăn nuôi. 146 2.4. X lý xác ch t • M t trong nh ng y u t truy n lây quan tr ng c a d ch là xác ch t c a đ ng v t m c b nh truy n nhi m. Do v y, ph i có nh ng bi n pháp x lý thích đáng thì m i ngăn chăn d ch lây lan. • Xác đ ng v t ch t do b nh truy n nhi m ph i đem chôn, đ t nh ng nơi xa khu dân cư, xa ngu n nư c, bãi chăn… 3. Bi n pháp b o v đ ng v t th c m 3.1. Tăng cư ng s c đ kháng không đ c hi u • B ng cách gi i quy t t t khâu v sinh, th c ăn, nư c u ng, chăm sóc, nuôi dư ng, s d ng h p lý… 3.2. Ch n l c và t o gi ng có s c đ kháng • Con ngư i b ng các phương pháp khoa h c và tiên ti n hi n nay đã và đang tìm ra nh ng gi ng đ ng v t nuôi có năng xu t cao và s c ch ng ch u v i b nh t t. 3.3. T o mi n d ch ch đ ng b ng vacxin • Đây là bi n pháp ch đ ng, tích c c, mang l i hi u qu cao đ c bi t là đ i v i nh ng nơi hay x y ra d ch, nơi có ngu n d ch thiên nhiên. • Tiêm vacxin đư c th c hi n khi chưa có d ch (tiêm phòng) ho c khi đã có d ch (tiêm ch ng d ch). • Các lo i vacxin đư c dùng ph bi n hi n nay là Vacxin s ng như c đ c, Vacxin vô ho t, gi i đ c t . 147 • Cách s d ng vacxin: Dùng đúng theo hư ng d n c a nhà s n xu t. Tiêm đúng li u, đúng cách, b o qu n đúng quy cách, d ng c tiêm phòng ph i vô trùng… Vacxin ch nên tiêm cho nh ng gia súc kho m nh vì hi u qu c a vacxin ph thu c nhi u vào đáp ng mi n d ch, tình tr ng s c kho c a gia súc. Nh ng gia súc còn non, g y y u, m c b nh, s p đ không nên tiêm vacxin vì lúc này đáp ng mi n d ch không t t. 3.4. T o mi n d ch b ng kháng huy t thanh • Tiêm kháng huy t thanh đ t o mi n d ch b đ ng cho đ ng v t b i ngay sau khi tiêm cơ th gia súc có kh năng ch ng đư c b nh. • Vì v y kháng huy t thanh thư ng đư c s d ng trong trư ng h p phòng b nh m t cách kh n c p cho gia súc chưa phát b nh trong d ch, gia súc vùng tr c ti p b d ch uy hi p. • Tuy nhiên do th i gian mi n d ch sau khi tiêm kháng huy t thanh ng n (1 - 3 tu n), nên sau kho ng 10 ngày c n tiêm vacxin đ t o mi n d ch ch đ ng, lâu dài. • Tiêm kháng huy t thanh thư ng áp d ng cho nh ng gi ng gia súc quý, phòng b nh g p, hay ...