Bài giảng dịch tễ học thú y part 6

Tham khảo tài liệu 'bài giảng dịch tễ học thú y part 6', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng dịch tễ học thú y part 6 II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U CAN THI P 1. Nguyên t c • Là d a trên n n t ng c a hai nhóm cơ b n là thí nghi m và đ i ch ng, là s so sánh gi a hai nhóm gia súc m c b nh và kho m nh, là s đánh giá gi a m t phương pháp đi u tr m i v i phương pháp đi u tr hi n hành, là s so sánh gi a nhóm gia súc đư c phòng b nh và không phòng b nh • V m t lâm sàng là s so sánh gi a gia súc thí nghi m v i gia súc kho m nh ho c v i các tài li u sách v kinh đi n. 2. M c tiêu • M c tiêu c a nghiên c u can thi p không ph i ch đơn thu n trình bày, gi i thích gi thuy t mà ph i có m t s so sánh đánh giá gi a hai nhóm n n t ng t đó ch ng minh tính đúng đ n, rõ ràng nh t v m i quan h nhân qu . 3. Can thi p trong đi u ki n không ki m soát • Là lo i nghiên c u đư c ti n hành trên di n r ng, đ i tư ng nghiên c u là t t c các đ ng v t nuôi trong m t đ a phương hay trong m t vùng đ u đư c quan tâm, không k là đ ng v t có b nh hay không có b nh. • Ta s ti n hành đưa vào đ i tư ng này các y u t v tr li u, thu c, vacxin… r i theo dõi di n bi n hay h u qu c a nh ng tác đ ng này. 81 4. Can thi p trong đi u ki n có ki m soát • Là lo i nghiên c u đư c ti n hành trên di n r ng, nhưng có gi i h n ch trên m t ph n c a đàn đ ng v t đã đư c ch n l a và ph n khác dùng làm đ i ch ng, đư c th c hi n trong m t khu thí nghi m ho c đư c khoanh vùng th c nghi m khi ta đưa vào các đ i tư ng này các bi n pháp nh m so sánh hi u qu c a 2 hay nhi u phương án nh m b o v sc kho cho đàn đ ng v t. III. CÁC LO I NGHIÊN C U CAN THI P 1. Nghiên c u can thi p trong phòng thí nghi m • Là phương pháp thư ng quy, kinh đi n hi n đang đư c dùng trong các phòng thí nghi m. • Bao g m các bư c: nuôi c y, phân l p, ch n đoán, xét nghi m, đ nh lư ng, gây b nh, ki m tra s c đ kháng, hi u qu c a các thu c, vacxin… 2. Th nghi m lâm sàng • Th nghi m lâm sàng là m t th nghi m có k ho ch đư c th c hi n trên th c đ a, đư c b trí m t cách ch t ch , khách quan trên hai nhóm n n t ng đ so sánh, đánh giá k t qu quan sát đư c. • Th nghi m lâm sàng hay th nghi m đi u tr đư c áp d ng nh ng cá th b m t b nh nào đó đ xác đ nh kh năng gi m b t tri u ch ng, gi m nguy cơ ch t vì b nh đó c a m t lo i thu c hay m t phương pháp đi u tr . • VD: Đánh giá hi u l c c a vacxin, thu c đi u tr m i, đ c hi u đ i v i b nh nào đó. 82 2.1. Th nghi m phương pháp đi u tr • Nhi u th nghi m lâm sàng nghiên c u hi u qu c a các phương pháp đi u tr . • VD: phương pháp ph u thu t, cách qu n lý ch đ chăm sóc nuôi dư ng, h lý… • Th nghi m gây tê b ng phương pháp châm c u ho c gây tê b ng phương pháp dùng thu c tê khi ph u thu t. 2.2. Th nghi m thu c đi u tr • Th nghi m thu c đi u tr , đư c chia làm 4 ph n: Giai đo n 1: Dư c lý lâm sàng và đ c tính Giai đo n này nghiên c u tính an toàn ch a không ph i tính hi u qu c a thu c, r i sau đó xác đ nh li u s d ng thích h p. Trư c tiên đư c th trên đ ng v t thí nghi m, sau đó m i ti n hành th nghi m v i m t s nh đ ng v t kho m nh. Giai đo n 2: Đi u tra ban đ u nh hư ng lâm sàng c a thu c đi u tr Giai đo n này đi u tra trên m t ph m vi nh v hi u qu và s an toàn c a thu c do v y c n theo dõi sát sao các đ ng v t v t b nh đư c đi u tr th nghi m. Tuy nhiên c n tính toán c m u cho phù h p. 83 Giai đo n 3: Đánh giá tác d ng c a thu c trên m t p h m vi l n Sau khi xác đ nh tính hi u qu c a thu c, c n ph i so sánh v i các phương pháp hi n đang đư c áp d ng. Giai đo n này th c ch t đ ng nghĩa v i khái ni m “th nghi m lâm sàng”, là m t phương pháp khoa h c và chính xác nghiên c u tác d ng lâm sàng c a m t thu c đi u tr m i. Giai đo n 4: Giám sát thu c trên th trư ng Giai đo n này nh m giám sát các nh hư ng ph c a thu c, nghiên c u b sung lâu dài trên ph m vi l n v t l m c b nh và t vong, s quan tâm chú ý c a nh ng ngư i ho t đ ng v lĩnh v c thú y. 2.3. Th nghi m phòng b nh • Th nghi m các bi n pháp phòng b nh có liên quan đ n vi c đánh giá tác d ng c a m t tác nhân hay m t phương pháp làm gi m nguy cơ phát tri n b nh nh ng qu n th đ ng v t có nguy cơ m c b nh. Tiêm phòng vacxin đ phòng b nh cho gia súc. Có th dùng vacxin s ng như c đ c, ch t, đa giá, tái t h p… 84 Đ ra các bi n pháp phòng b nh h u hi u khác: v sinh th c ăn, nư c u ng, chu ng tr i, khu v c chăn nuôi… • Trong khi th nghi m lâm sàng thư ng đư c áp d ng các cá th , thì th nghi m phòng b nh tuy cũng có th đư c áp d ng các cá th nhưng thư ng là trên qu n th toàn b , mang tính ch t r ng rãi hơn. Đ ra các bi n p ...