Nguyên lý điều trị ung thư trẻ em

Bài viết Nguyên lý điều trị ung thư trẻ em nêu lên những nguyên lý chung; chẩn đoán, phân loại đúng là yêu cầu đầu tiên của điều trị; tiếp cận điều trị đa phương, toàn diện thích hợp; nguyên lý hoá trị liệu ung thư trẻ em.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguyên lý điều trị ung thư trẻ emPHẦN TỔNG QUANNGUYÊN LÝ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TRẺ EMNguyễn Công Khanh1. NGUYÊN LÝ CHUNGĐiều trị ung thư trẻ em là một trong những thựchành phức tạp nhất trong nhi khoa. Với nhiều tiếnbộ về khoa học, kỹ thuật ngày nay ung thư trẻ emđược coi là bệnh có thể chữa khỏi. Nguyên lý cơbản chung trong điều trị ung thư trẻ em gồm cácnội dung chính sau đây.• Đầu tiên phải có chẩn đoán chính xác, baogồm chẩn đoán xác định, thể bệnh, giai đoạn bệnhvà xác định các yếu tố tiên lượng.• Lựa chọn liệu pháp đa phương toàn diện thíchhợp, thực hiện điều trị sớm, đúng liệu trình mộtcách nghiêm ngặt, điều trị đặc hiệu và hỗ trợ cóhiệu quả, kết hợp điều trị nội và ngoại trú hợp lý.• Đánh giá đầy đủ tiến triển, khả năng tái phátbệnh, tác dụng bất lợi cấp và lâu dài của phươngpháp điều trị.• Điều trị ung thư trẻ em đòi hỏi một đội ngũchuyên khoa, có kinh nghiệm, bao gồm các chuyêngia ung thư học nhi khoa, bệnh học, chẩn đoán hìnhảnh, phẫu thuật ung thư nhi, xạ trị, điều dưỡng ungthư nhi và các người hỗ trợ khác như chuyên giavề dinh dưỡng, tâm lý, dược lý, cũng như chuyêngia y tế khác.• Cần có các trung tâm ung thư nhi riêng và cósự phối hợp nhiều trung tâm có liên quan.2. CHẨN ĐOÁN, PHÂN LOẠI ĐÚNG LÀ YÊUCẦU ĐẦU TIÊN CỦA ĐIỀU TRỊChẩn đoán và phân giai đoạn bệnh đúng,chính xác là rất quan trọng trong điều trị ung thưtrẻ em, nhất là tỷ lệ chữa khỏi bệnh cao ở trẻem. Có chẩn đoán và phân loại giai đoạn bệnhđúng mới chọn được phương pháp trị liệu thíchhợp và tiên lượng bệnh chính xác. Phân giaiđoạn bệnh chính xác sẽ hạn chế được các tácdụng bất lợi cấp tính cũng như các biến chứnglâu dài của điều trị. Với trẻ ung thư có tiên lượngtốt sẽ sử dụng phương pháp điều trị chuẩn, ítphải điều trị tăng cường, liều lượng thấp, thờigian điều trị ngắn, không phải sử dụng tất cảcác biện pháp điều trị phối hợp (hoá trị liệu, xạtrị, phẫu thuật). Điều trị quá mức ở bệnh nhân cótiên lượng tốt sẽ có nhiều nguy cơ biến chứng;ngược lại điều trị không đủ do chẩn đoán, phânloại không chính xác, khả năng chữa khỏi bệnhkhông đạt được.Để có được chẩn đoán đúng, phân giai đoạnbệnh đầy đủ, phát hiện chính xác các yếu tố nguycơ tiên lượng, đòi hỏi phải sử dụng nhiều kỹ thuậtvề chẩn đoán hình ảnh, mô bệnh học, sinh học, ditruyền, miễn dịch, huyết học.Chẩn đoán hình ảnh là biện pháp đầu tiên đểđánh giá hầu hết các u đặc ở trẻ em. Nhiều kỹthuật chẩn đoán hình ảnh sẵn có ở các cơ sở ungthư trẻ em như siêu âm, chụp X quang, chụp cắtlớp điện toán CT, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụpnhấp nháy (y học hạt nhân), chụp PET (positronemission tomography) giúp chẩn đoán các khốiu, di căn, để xác định phương pháp điều trị thíchhợp, đồng thời giúp theo dõi điều trị.Chẩn đoán mô bệnh học với các kỹ thuật vềhình thái học, hoá mô miễn dịch, qua các phươngpháp chọc hút bằng kim nhỏ, sinh thiết, cắt lạnhtrong khi phẫu thuật, hỗ trợ đắc lực cho hướngdẫn điều trị ở hầu hết ung thư trẻ em.Xét nghiệm huyết học có giá trị lớn, quyết định trongchẩn đoán lơxêmi, các di căn ở cơ quan tạo máu.Các xét nghiệm về miễn dịch, di truyền tế bào,di truyền phân tử có giá trị trong chẩn đoán, tiênlượng bệnh. Xét nghiệm về động dược học có lợiích lớn trong hướng dẫn hoá trị liệu.Do yêu cầu nhiều kỹ thuật cao, đòi hỏi nhiềuchuyên khoa sâu, cần có các trung tâm ung thưriêng và sự phối hợp nhiều chuyên sâu trong điềutrị ung thư trẻ em.1TẠP CHÍ NHI KHOA 2013, 6, 13. TIẾP CẬN ĐIỀU TRỊ ĐA PHƯƠNG, TOÀNDIỆN THÍCH HỢPĐiều trị ung thư trẻ em là một thực hành nhiÑaùnh giaùmaïch maùukhoa phức tạp, chuyên sâu, bao gồm điều trị cơbản và điều trị - chăm sóc hỗ trợ. Có thể tóm tắtcác biện pháp sử dụng để điều trị trẻ ung thư trongsơ đồ sau.Chaêm soùctaâm lyùChaêm soùcñôøi soángKhaùng sinhPhaãu thuaätChoáng noânXaï tròHoùa tròSinh thieátkim nhoûMoâ beänh hoïcSaûn phaåm maùuÑieàu döôõngCytokineTreû ung thöDöôïc lieäuDinh döôõngChaån ñoaùnhình aûnhSinh hoïcphaân töûNuoâi döôõngtónh maïchGheùp TB goácYeáu toá taêngtröôûngGiaûm ñau, an thaànChaêm soùc raêngChaêm soùc hoã trôïSơ đồ 1. Tiếp cận điều trị, chăm sóc trẻ ung thưVòng trong: điều trị cơ bảnVòng ngoài: điều trị, chăm sóc hỗ trợ(Theo Archie Bleyer)Trong số các phương pháp điều trị cơ bản cácphương pháp chính là hoá trị liệu, phẫu thuật, xạtrị và sản phẩm sinh học.Hoá trị liệu được sử dụng nhiều nhất ở trẻ em.Vì trẻ em dung nạp, đáp ứng tốt và tác dụng cóhại cấp dễ hồi phục hơn ở người lớn. Tiếp theo2là phương pháp phẫu thuật, xạ trị và điều trị bằngcác sản phẩm sinh học. Phương pháp xạ trị đượcsử dụng hạn chế hơn ở trẻ em vì dễ biến chứngchậm nhiều hơn. Ở người lớn. Ở trẻ em, ung thưphải sử dụng đồng thời cả 3 biện pháp điều trịchính không phổ biến (Sơ đồ 2).PHẦN TỔNG QUANXaï tròTaùc nhaân sinh hoïcPhaãu thuaätHoùa trò lieäuSơ đồ 2. Các phương pháp điều trị cơ bản ung thư trẻ emKích thước tương đối của vòng tròn thể hiện mức độ vai tr ...