Quan hệ song phương Nga – Nhật Bản từ 2014 đến nay

Bài viết "Quan hệ song phương Nga – Nhật Bản từ 2014 đến nay" với hi vọng sẽ đóng góp thêm vào lĩnh vực nghiên cứu về quan hệ đối ngoại giữa Nhật Bản và các quốc gia trên thế giới trong thế kỷ 21. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan hệ song phương Nga – Nhật Bản từ 2014 đến nay QUAN HỆ SONG PHƯƠNG NGA – NHẬT BẢN TỪ 2014 ĐẾN NAY Huỳnh Quốc Vương* Khoa Nhật Bản học, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh GVHD: TS. Nguyễn Đăng KhoaTÓM TẮTNga và Nhật Bản, hai quốc gia với một lịch sử quan hệ phức tạp và đầy thách thức, đã chứng kiến nhữngbiến đổi đáng kể trong mối quan hệ song phương từ đầu thế kỷ đến nay. Dù tồn tại nhiều vấn đề căngthẳng như tranh chấp quần đảo Kuril và sự ủng hộ của Nhật Bản cho Ukraine trong cuộc xung đột giữaMoskva và Kyiv vào năm 2021 (Chang, F. K. 2022), nhưng nhìn chung, quan hệ hợp tác giữa hai nướcvẫn đang tiếp tục phát triển. Bằng việc áp dụng phương pháp lịch sử - logic cùng với phương pháp phântích quan hệ quốc tế, bài viết này cố gắng mô phỏng và mô tả sự biến động trong mối quan hệ giữa Ngavà Nhật Bản trong giai đoạn từ năm 2014 – nay. Qua đó, hy vọng rằng bài viết sẽ đóng góp thêm vàolĩnh vực nghiên cứu về quan hệ đối ngoại giữa Nhật Bản và các quốc gia trên thế giới trong thế kỷ 21.Từ khóa: Quan hệ song phương Nga – Nhật Bản, Lịch sử quan hệ Nga – Nhật Bản, Hợp tác Nga – NhậtBản, Tranh chấp quần đảo Kuril.1. GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀISau Chiến tranh thế giới thứ hai, Nhật Bản bị đánh bại và kiểm soát bởi quân đội Mỹ. Trong bối cảnhnày, Liên Xô đã tận dụng cơ hội để mở rộng ảnh hưởng của mình tại châu Á và phản đối việc Mỹ giànhquyền kiểm soát Nhật Bản. Chính vì thế, mối quan hệ giữa Nhật Bản và Liên Xô vẫn tiếp tục bị căngthẳng do sự đối đầu trong khu vực châu Á đến khi Liên Xô tan rã. Sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991,mối quan hệ giữa Nhật Bản và Nga đã có những cải thiện đáng kể. Các cuộc đàm phán và thỏa thuậngiữa hai nước đã được thực hiện để tăng cường quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư. Ngoài ra, hai nướccũng đã thực hiện nhiều hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực như khoa học, công nghệ và văn hóa. Mặcdù vẫn còn một số mâu thuẫn và tranh cãi như vấn đề tranh chấp quần đảo Kuril hay việc Nhật Bản ủnghộ cho Ukraine trong cuộc xung đột quân sự giữa Moskva và Kyiv vào năm 2021, nhưng mối quan hệgiữa Nhật Bản và Nga tiếp tục được phát triển như là một xu hướng không thể tránh khỏi. Do đó, bằngviệc sử dụng phương pháp lịch sử - logic cùng với phương pháp phân tích quan hệ quốc tế, tác giả sẽ cốgắng phục dựng và mô tả khách quan, trung thực về quá trình hợp tác (xen lẫn với xung đột) giữa Moskvavà Tokyo từ năm 2014 đến nay, khi mà mối quan hệ này bắt đầu chịu những tác động đáng kể từ nhữngdiễn biến xấu tại Ukraine.2. THỰC TRẠNG QUAN HỆ NGA VÀ NHẬT TỪ 2014 ĐẾN NAY2.1 Chính trị - ngoại giao và an ninhTrong thời kỳ này, mối quan hệ Nga và Nhật luôn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố toàn cầu. Trong số đó,nổi bật nhất là tình trạng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, và cũng như tình hình chính trị không ổn 2060định tại Trung Đông. Trước đó, vào năm 2014, Nga bị áp đặt lệnh trừng phạt quốc tế sau khi nước nàycó hành động trưng cầu dân ý và sát nhập bán đảo Krym của Ukraine vào lãnh thổ Nga (Tran, D. T.2015), khiến cho quan hệ giữa Nga và Nhật Bản bị ảnh hưởng. Vào năm 2014, Nga sử dụng lực lượngquân sự để chiếm đóng và sát nhập bán đảo Krym, khiến cho các nước phương Tây, trong đó có NhậtBản và Mỹ, đã áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế và chính trị đối với Nga.Sự căng thẳng giữa Ukraine và Nga đã gây ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Nga và Nhật Bản, đặc biệttrong các lĩnh vực kinh tế và an ninh. Nhật Bản đã thể hiện sự quan ngại về việc Nga vi phạm chủ quyềncủa Ukraine và lên án các hành động của Nga tại Krym. Nhật Bản cũng đã gia tăng các biện pháp trừngphạt kinh tế đối với Nga, bao gồm cấm vận hàng hải và đóng cửa các nguồn cung cấp khí đốt từ Nga.Ở chiều hướng ngược lại, Nhật Bản đã luôn tìm cách cải thiện mối quan hệ giữa Nga và Nhật nhằm giảmđộ phụ thuộc vào Mỹ và Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh giữa Washington và Bắc Kinh ở châu Á– Thái Bình Dương đang ngày càng có chiều hướng leo thang. Việc này giúp Nga và Nhật củng cố mốiquan hệ chính trị và an ninh của họ. Theo đó, vào năm 2018, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã tới Moscowvà hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Trọng tâm của cuộc gặp là thúc đẩy giải quyết tranhchấp lãnh thổ kéo dài hàng thập kỷ và tiến tới mục tiêu ký kết hiệp ước hòa bình giữa hai nước. Từ đó,giảm bớt căng thẳng của cả hai trong vấn đề lãnh thổ (Linh, Long, 2019). Thế nhưng trước đó năm 2016, Nga đã triển khai tên lửa phòng không trên đảo Etorofu, làm tăng căngthẳng giữa hai quốc gia. Hơn nữa, Nga tiếp tục tăng cường quân đội tại quần đảo Nam Kuril, gây ra sựphản đối từ Nhật Bản. Ngoài ra, Nga cũng đã đặt tên cho các đảo và các địa danh trên quần đảo bằng têntiếng Nga, làm tăng sự căng thẳng giữa hai bên. Ngày 15/12 cùng năm, Tổng thống Nga Vladim ...