Việc lạm dụng âm Hán Việt trong dịch thuật từ tiếng Trung sang tiếng Việt ngành Ngôn ngữ Trung Quốc trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết "Việc lạm dụng âm Hán Việt trong dịch thuật từ tiếng Trung sang tiếng Việt ngành Ngôn ngữ Trung Quốc trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh" trình bày nghiên cứu khảo sát các vấn đề thường gặp của sinh viên năm 3, năm 4 khoa Trung Quốc học tại trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH). Về các vấn đề lỗi sai về việc lạm dụng âm Hán Việt thường gặp trong quá trình dịch thuật từ tiếng Trung sang tiếng Việt và ngược lại. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Việc lạm dụng âm Hán Việt trong dịch thuật từ tiếng Trung sang tiếng Việt ngành Ngôn ngữ Trung Quốc trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh VIỆC LẠM DỤNG ÂM HÁN VIỆT TRONG DỊCH THUẬTTỪ TIẾNG TRUNG SANG TIẾNG VIỆT NGÀNH NGÔN NGỮ TRUNG QUỐC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Nhật Tuyền*, Huỳnh Nhược Du, Nguyễn Ngọc Bảo Trâm, Dương Kiết Sương, Dương Thục Hiền Khoa Trung Quốc học, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Nguyễn Thị Diễm Thúy TÓM TẮT Bài viết trình bày nghiên cứu khảo sát các vấn đề thường gặp của sinh viên năm 3, năm 4 khoa Trung Quốc học tại trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH). Về các vấn đề lỗi sai về việc lạm dụng âm Hán Việt thường gặp trong quá trình dịch thuật từ tiếng Trung sang tiếng Việt và ngược lại. Trên cơ sở phân tích dữ liệu từ phương pháp điều tra, nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu thông qua các mẫu phiếu điều tra được thu thập từ 11 sinh viên khoa Trung Quốc học. Từ kết quả phân tích cho thấy, phần lớn sinh viên vẫn đang gặp phải lỗi sai khi lạm dụng quá nhiều từ Hán Việt trong dịch thuật khiến cho bài dịch không rõ nghĩa. Thông qua kết quả đó nhóm nghiên cứu đã kiến nghị một số phương pháp cải thiện vấn đề dịch thuật. Từ khóa: biên dịch, dịch thuật, Hán - Việt, lạm dụng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Với sự giao lưu trên nhiều phương diện văn hóa, kinh tế và chiến tranh giữa các dân tộc ở Châu Á, chữ Hán được du nhập và phổ biến rộng rãi, không những trong phạm vi người Hán mà được một số dân tộc xung quanh đã chấp nhận chữ Hán làm văn tự của chính họ, trong số đó có người Việt, người Triều Tiên, và người Nhật. Ba dân tộc trên nói ba thứ tiếng khác nhau mà cũng không thuộc họ ngôn ngữ với tiếng Hán nhưng đã mượn chữ Hán một cách quy mô. Đối với người Việt sau 1000 năm Bắc thuộc, văn hóa Hán xâm nhập và chi phối sinh hoạt xã hội người Việt khá sâu đậm. Về mặt ngôn ngữ, tuy người Việt vẫn nói tiếng Việt, tuy nhiên trong những phạm vi triết học, chính trị, và kỹ thuật được người Việt vay mượn từ tiếng Hán rất nhiều. Từ Hán Việt đã góp phần làm phong phú vốn từ của tiếng Việt, phần thì bổ túc cho những từ ngữ không có trong tiếng Việt, ngoài ra gia tăng ngữ nghĩa thêm tinh tế. Nhu cầu dùng từ Hán Việt càng tăng cao trong thế kỷ XX, khi người Việt dùng chữ Quốc ngữ (chữ Latin) mà không muốn mất đi vốn từ vựng chữ Hán đã quen dùng trước đó, mà cách dễ nhất là dùng chữ Quốc ngữ để phiên âm các từ được viết bằng chữ Hán. Ngày nay, khi muốn sử dụng một thuật ngữ mới, người ta đều có xu hướng dùng từ Hán Việt như: lập trình, vi mạch, cộng hòa, v.v. 2160Từ Hán - Việt là những từ và ngữ tố tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Hán và những từ tiếng Việt được ngườinói tiếng Việt tạo ra bằng cách ghép các từ và/hoặc ngữ tố tiếng Việt gốc Hán lại với nhau. Từ Hán Việtlà một bộ phận không nhỏ của tiếng Việt, có vai trò quan trọng và không thể tách rời hay xóa bỏ khỏitiếng Việt. Tuy nhiên, không vì vậy mà người Việt chúng ta lại lạm dụng từ Hán - Việt quá mức, đánhmất bản sắc dân tộc.2. Ý NGHĨA NGHIÊN CỨUThực hiện bài nghiên cứu khoa học chủ đề “Việc lạm dụng âm hán việt trong dịch thuật từ tiếng Trungsang tiếng Việt” cho sinh viên Khoa Trung Quốc học Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ ChíMinh, mục đích đầu tiên là nhằm tìm hiểu, phân tích thực trạng lạm dụng quá nhiều âm hán việt trongquá trình dịch thuật gây khó hiểu. Thứ hai là mức độ cần thiết và tầm quan trọng của việc trau chuốt từngữ trong dịch thuật. Từ đó, giúp sinh viên hiểu thêm về ý nghĩa của việc dùng từ hợp lí, nâng cao kĩnăng dịch thuật chính xác và hiệu quả của bản thân.3. TỪ HÁN VIỆT LÀ GÌ, PHIÊN DỊCH LÀ GÌ?Từ Hán - Việt là những từ và ngữ tố tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Hán và những từ tiếng Việt được ngườinói tiếng Việt tạo ra bằng cách ghép các từ và hoặc ngữ tố tiếng Việt gốc Hán lại với nhau. Từ Hán - Việtlà một bộ phận không nhỏ của tiếng Việt, có vai trò quan trọng và không thể tách rời hay xóa bỏ khỏitiếng Việt. Từ vựng tiếng Việt rất đa dạng và phong phú trong đó được phân thành hai loại chính từ thuầnViệt và từ mượn. Kho tàng từ vay mượn của tiếng Việt rất phong phú, chiếm phần lớn là bộ phận vaymượn tiếng Hán hơn 70% vốn từ tiếng Việt trong đó quan trọng nhất là lớp từ Hán Việt. Theo nhà nghiêncứu về ngôn ngữ học Trung Quốc , tác giả Vương Lực đã chia từ ngữ Tiếng Việt thành hai loại là “TiếngViệt” (nguyên văn 越语)và tiếng Hán Việt (汉越语). Trong đó từ và âm của Hán - Việt được chia thành3 loại: tiếng Hán - Việt cổ, tiếng Hán - Việt và Hán ngữ Việt hóa. Cách phân loại của tác giả Vương Lựcđược hầu hết các nhà ngôn ngữ học Việt Nam tán thành và tiếp nhận, chỉ điều chỉnh lại tên gọi các loạicho phù hợp.Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng ...