Giáo trình Công nghệ Protein part 10

Các horrmon, enzyme và những protein có hoạt tính sinh học khác trong tự nhiên được bài tiết và tích lũy trong các mô, tế bào rất khác nhauBảng: 6.1 Một số kháng thể đơn dòng đang được sử dụng trong y học Nguồn xuất xứ Lai giữa tế bào người và chuột Loại kháng thể - Độc tố uốn ván. - Virus sởi - Ung thư phổi - Ung thư vú - Virus sởi - Dinitrochloronbenzene - Độc tố uốn ván - Glioma - Rhesus D - Độc tố uốn ván - Kháng nguyên bề mặt viên gam B...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Công nghệ Protein part 10 Các horrmon, enzyme và những protein có hoạt tính sinh học kháctrong tự nhiên được bài tiết và tích lũy trong các mô, tế bào rất khác nhau Bảng: 6.1 Một số kháng thể đơn dòng đang được sử dụng trong y học Nguồn xuất xứ Loại kháng thể Lai giữa tế bào người và chuột - Độc tố uốn ván. - Virus sởi - Ung thư phổi - Ung thư vú Lai giữa tế bào người và người - Virus sởi - Dinitrochloronbenzene - Độc tố uốn ván - Glioma Các biến dạng EBV (EBV- - Rhesus D transfections) - Độc tố uốn ván - Kháng nguyên bề mặt viên gam B - Cytomegalovirus - Chlamydia trachomatis -Virus cúm -Melanom Lai tại EBV(EBV hybrids) - Độc tố uốn vánphụ thuộc vào chức năng riêng biệt của nó. Vì vậy, để thu nhận các loạihormon, enzyme hay protein khác nhau, người ta sử dung các mô khácnhau để tách chiết và tinh sạch chúng. Ví dụ: để sản xuất hormon tăngtrưởng người (HGH- Human Growth Hormone) hay hormon kích tố vỏthượng thận (ACTH- Adrenocorticotropic Hormone) và kích noãntố(FSH- Follicle Stimulating Hormon), người ta tách chiết từ tuyến yêncủa người chết; insulin, glucagon và stomatostatin, được trích ra từ tuyếntụy của bò, heo; hormon erythropoetin, angiotensin-25-hydrogenxy-cholecalciferon, được trích ra từ thận, các enzyme tiêu hoá như protease,lipase, amilase và ribonuclease, được trích ra từ tuyến tuỵ, màng nhầy dạdày v.v... Việc tách chiết và tinh sạch hormon, enzyme và các loại protein cóhoạt tính sinh học gồm các các bước và phương pháp tách chiết và tinh 119sạch các chất trong tế bào động vật bình thường đã được trình bày ở trên.Tuy nhiên, các hormon và các protein có hoạt tính sinh học khác việc táchchiết trong tự nhiên thường chỉ thu nhận được một lượng nhỏ, không đápứng được nhu cầu đòi hỏi trong chữa bệnh. Mặt khác các hormon và cácprotein đó tách chiết ở người và động vật thường gây dị ứng hoặc nhiễmcác bệnh của virus v.v...Để khắc phục một số nhược điểm đó ngày nayngười ta phát triển mạnh theo hướng sản xuất hormon và các protein tái tổhợp DNA. 4.3.2. Sản xuất hormon, enzyme và protein động vật bằng công nghệgene. Hiện nay trên thế giới đã có nhiều loại hormon, enzyme và các loạiprotein quan trọng khác, đặc biệt các loại protein ứng dụng trong y học đểchẩn đoán và điều trị đã tung ra thị trường (bảng 6.2), nhiều nhà sản xuấtđã thu được hàng chục triệu đô la mỗi năm nhờ con đường sản xuấthormon bằng DNA tái tổ hợp. Ngoài kháng thể đơn dòng, các vaccine, cáctế bào động vật còn được ứng dụng rộng rãi trong việc sản xuất cáchormon trong điều trị cho người và động vật. Bảng: 6.2 Các hormon và protein điều trị được sản xuất từ tế bào động vật Số Các horrmon và protein Hormon sinh trưởng của người 1 Hormon sinh sản 2 Yếu tố VIII 3 4 Erythropoetin Các yếu tố đông máu 5 Chất hoạt hoá plasminogen-mô (tPA) 6 Kháng thể đơn dòng 7 8 Vaccine viêm gan B 9 Alpha-interferon a) Các bước sản xuất hormon tái tổ hợp DNA trong tế bào động vật. Nhìn chung các bước để sản xuất hormon tái tổ hợp trong tế bàođộng vật đều gồm những bước chính tương tự như sản xuất các loạiprotein tái tổ hợp trong tế bào vi khuẩn. Sự khác biệt lớn nhất trong sảnxuất protein ở tế bào động vật so với ở tế bào vi khuẩn là: thay vì tế bào vi 120khuẩn là nơi sản xuất protein thì ở đây là protein được sản xuất trong tếbào động vật, và chi tiết hơn gồm những bước chính như sau. - Tuyển chọn hệ biểu hiện thích hợp để biểu hiện gene. - Dựa vào trình tự gene mã hoá protein để thiết kế các đoạn mồi đểnhân gene. Tổng hợp mồi. - Chuẩn bị DNA khuôn để nhân gene. - Nhân gene bằng PCR từ DNA hệ gene của vi khuẩn hoặc từ ngânhàng cDNA, nhưng tốt nhất là là nhân gene trực tiếp từ chính plasmidmang gene đã từng dùng dùng để đọc trình tự gene đó. - Đưa gene vào vector tách dòng và biến nạp vào E. coli để khuyếchđại dòng gene. ...