Phân tích gộp ảnh hưởng giữa tính đa hình gen SLC22A1 và hiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy

Bài viết "Phân tích gộp ảnh hưởng giữa tính đa hình gen SLC22A1 và hiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy" nhằm đánh giá ảnh hưởng của các đa hình gen SLC22A1 lên hiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích gộp ảnh hưởng giữa tính đa hình gen SLC22A1 và hiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy PHÂN TÍCH GỘP ẢNH HƯỞNG GIỮA TÍNH ĐA HÌNH GEN SLC22A1 VÀ HIỆU QUẢ THUỐC IMATINIB TRONG ĐIỀU TRỊ BẠCH CẦU MẠN DÒNG TỦY Vũ Thị Thúy*, Nguyễn Trọng Nghĩa, Vũ Ngọc Linh Chi, Lâm Trần Hoàng Minh Khoa Dược, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh GVHD: Nguyễn Thị Thu Cúc, Nguyễn Linh ViệtTÓM TẮTMục tiêu: Phân tích gộp được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của các đa hình gen SLC22A1 lênhiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy. Phương pháp: Nghiên cứu đã thực hiệntìm kiếm hệ thống các bài báo có liên quan trên 4 nguồn cơ sở dữ liệu. Phân tích gộp được tiến hànhnhằm ước tính tỷ số odds (odds ratio - OR) gộp với khoảng tin cậy 95% (95% CI) bằng phần mềm R.Kết quả: Tổng cộng 13/983 nghiên cứu được đưa vào phân tích. Kết quả cho thấy có mối liên quanđáng kể giữa biến thể 480 C>G với tỷ lệ đạt được chỉ số đáp ứng sinh học phân tử phần lớn (MMR)thấp hơn ở cả mô hình trội, lặn, đồng hợp tử, dị hợp tử và alen. Kết quả tương tự cũng được ghi nhận ởmô hình trội và đồng hợp tử của biến thể 1222 G>A [OR: 0,61 (0,46 - 0,82), pA và 480 C>G của gen SLC22A1 có liênquan đến giảm đáp ứng imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy.Từ khóa: Bạch cầu mạn dòng tủy; đa hình gen; imatinib; phân tích gộp; SLC22A11. ĐẶT VẤN ĐỀBệnh bạch cầu mạn dòng tủy (CML) là một bệnh thuộc hội chứng tăng sinh tủy mạn ác tính, đặc trưngbởi sự chuyển vị tương hỗ giữa các nhiễm sắc thể 9 và 22, ký hiệu là t(9; 22)(q34; q11) (Nowell &Hungerford, 1960). Thuốc ức chế tyrosine kinase (TKI) hiện là tiêu chuẩn vàng trong điều trị CML. Sựra đời của imatinib - thuốc TKI đầu tiên đã tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị, đưa CML từ một bệnhcó tỷ lệ tử vong cao trở thành tình trạng mạn tính với tỷ lệ sống sót trong 8 năm tăng từ 6% lên 87%,góp phần đưa tuổi thọ người bệnh CML tiệm cận với tuổi thọ bình thường (H. Kantarjian và cs, 2012;Bower và cs, 2016).Bất chấp những cải thiện đáng kể mà imatinib mang lại, có đến khoảng 1/3 số bệnh nhân có biểu hiệnkháng thuốc dẫn đến thất bại trong trị liệu hoặc bị tái phát (H. M. Kantarjian và cs, 2012). Sự thay đổihoạt động của các protein vận chuyển thuốc là một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạngđề kháng này (Alves và cs, 2021). Gen SLC22A1 (solute carrier family 22-member 1) thuộc họ các genmã hóa chất vận chuyển cation hữu cơ (OCT-1) của người, có vai trò quan trọng trong việc vận chuyểntích cực imatinib vào các tế bào bạch cầu (Hehlmann, 2020). Bệnh nhân với biểu hiện OCT-1 cao cóđáp ứng di truyền học tế bào hoàn toàn (CCyR), thời gian sống sót không tiến triển bệnh (PFS) và thờigian sống thêm toàn bộ (OS) cao hơn đáng kể (Pushpam & Bakhshi, 2020). Các đa hình đơn nucleotide 335(SNP) của gen SLC22A1 có thể góp phần thay đổi biểu hiện OCT-1, gây ảnh hưởng đến khả năng hấpthu thuốc vào trong các tế bào ung thư và tác động đến kết quả điều trị CML (Goswami và cs, 2014).Xác định các SNP và kiểu gen tương ứng tạo nên sự khác biệt về hiệu quả điều trị của imatinib có thểlà cơ sở để lựa chọn thuốc hoặc điều chỉnh liều phù hợp. Nghiên cứu của Cargnin và cộng sự tiến hànhnăm 2018 đã chỉ ra mối liên quan giữa những bệnh nhân mang ít nhất một alen G của biến thể 480C>G (rs683369) và alen A của biến thể 1222 G>A (rs628031) với tỷ lệ đáp ứng sinh học phân tử phầnlớn (MMR) thấp hơn (Cargnin và cs, 2018). Tuy nhiên, vì lý do hạn chế về dữ liệu, nghiên cứu khôngđủ cơ sở để tiến hành phân tích nhóm dựa trên chủng tộc, hơn nữa, kết quả phân tích gộp của biến thể480 C>G chỉ được đánh giá trên một mô hình trội (CG+GG với CC) làm giảm tính thuyết phục củabằng chứng được đưa ra. Chính vì vậy, nhằm đánh giá toàn diện tương tác giữa các SNP của genSLC22A1 và đáp ứng với imatinib trong điều trị CML, đề tài “Phân tích gộp ảnh hưởng giữa tính đahình gen SLC22A1 và hiệu quả thuốc imatinib trong điều trị bạch cầu mạn dòng tủy” được thựchiện với hai mục tiêu:- Tổng quan hệ thống các nghiên cứu về mối liên hệ của các đa hình gen SLC22A1 và hiệu quả củaimatinib trong điều trị CML.- Phân tích gộp mối liên quan của các đa hình gen SLC22A1 lên hiệu quả của imatinib trong điều trịCML.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Phương pháp tổng quan hệ thốngTiến hành tìm kiếm hệ thống các nghiên cứu có liên quan dựa trên 4 nguồn cơ sở dữ liệu (CSDL) điệntử: Pubmed, Cochrane Library, Embase và Web of Science đến tháng 10 năm 2022 dựa vào các từkhóa xác định. Sau khi loại đi các nghiên cứu trùng lặp, tiến hành đọc tiêu đề, tóm tắt và toàn vănnhững nghiên cứu còn lại dựa theo tiêu chí lựa chọn và loại trừ nhằm chọn ra các nghiên cứu đủ điềukiện để trích xuất dữ liệu.Các bài báo được chọn thỏa mãn tiêu chí bao gồm đối tượng ...